Religia w nowoczesnym społeczeństwie F-KS.6
Konwersatorium (KW) Semestr zimowy 2022/2023

1. E. Barker, Nowe ruchy religijne, Kraków 2012;

2. F. Bowie, Antropologia religii. Wprowadzenie, Kraków 2008;

3. G. Davie, Socjologia religii, Kraków 2010;

4. K. Dobbelaere, Sekularyzacja: Trzy poziomy analizy, Kraków 2008;

5. J.D. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, Kraków 2012;

6. M. Eliade, Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy, Warszawa 1994;

7. G. Flood, Hinduizm. Wprowadzenie, Kraków 2008;

8. R. Gethin, Podstawy buddyzmu, Kraków 2010;

9. N. Göle, Muzułmanie w Europie. Dzisiejsze kontrowersje wokół islamu; Kraków 2016;

10. P. Kapłon, A. Rokicka, M. Warat (red.), Koniec sekularyzacji w Europie?, Kraków 2007;

11. G. Kepel, Zemsta Boga, Warszawa 2010;

12. D. Keown, Buddyzm, Warszawa 1997;

13. M. Kudelska, Hinduizm, Kraków 2006;

14. E. Lenoir, Y. Tardan-Masquelier (red.), Encyklopedia religii świata, t. 2, Warszawa 2002;

15. T. Luckmann, Niewidzialna religia. Problem religii we współczesnym społeczeństwie, Kraków 1996;

16. J. Mariański, „Niewidzialna religia” w badaniach socjologicznych, „Studia Płockie 37 (2009), s. 191-209 (http://mazowsze.hist.pl/21/Studia_Plockie/492/2009/16496/)

17. A. Mrozek-Dumanowska, Religia a globalizacja, Warszawa 2014;

18. M. Ruthven, Islam, Warszawa 1998;

19. R. Stark, W.S. Bainbridge, Teoria religii, Kraków 2007;

20. A. Szyjewski, Szamanizm, Kraków 2005;

21. J. Waardenburg, Religie i religia. Systematyczne wprowadzenie do religioznawstwa, Warszawa 1991;

22. L. Wasiliew, Kulty, religie i tradycje Chin, Warszawa 1977;

23. X. Yao, Konfucjanizm. Wprowadzenie, Kraków 2009;

24. E. Zajdler (red.), Zrozumieć Chińczyków. Kulturowe kody społeczności chińskich, Warszawa 2011

Student, który zaliczył przedmiot:

1. posiada zaawansowaną wiedzę na temat głównych tradycji religijnych świata (m.in. chrześcijaństwo, islam, hinduizm, buddyzm, konfucjanizm, taoizm) oraz nowych ruchów religijnych;

2. posiada zaawansowaną wiedzę na temat głównych aspektów i funkcji religii;

3. zna w zaawansowanym stopniu wybrane teorie socjologiczne opisujące sytuację religii w nowoczesnych społeczeństwach Zachodu (m.in. teorie sekularyzacji, prywatyzacji religii, deprywatyzacji religii, racjonalnego wyboru);

4. zna w zaawansowanym stopniu terminologię religioznawczą odnoszącą się do omawianych kwestii;

5. potrafi przygotować ustne wystąpienie z zakresu problematyki omawianej na zajęciach;

6. potrafi interpretować ogólnodostępne informacje na temat religii w kategoriach procesów charakterystycznych dla nowoczesnych społeczeństw;

7. potrafi porozumiewać się w obszarze problematyki omawianej na zajęciach, wykorzystując poznaną terminologię;

8. ma świadomość różnorodności wierzeń i praktyk religijnych (oraz ich roli w życiu jednostek i społeczeństw), a także społecznych uwarunkowań postaw areligijnych, co sprzyja postawie otwartości i tolerancji;

9. posiada świadomość zakresu swej wiedzy i rozumie potrzebę jej pogłębiania.

1. końcowe zaliczenie pisemne (test) z całości materiału omawianego na KW (z uwzględnieniem tekstów obowiązkowych oraz informacji przekazanych przez wykładowcę)

2. odpowiednia frekwencja: w przypadku liczby nieobecności większej niż 2, bezwzględnie wymagane będzie usprawiedliwienie nieobecności (wszystkich z wyjątkiem 2) oraz indywidualne zaliczenie wszystkich (!) nieobecności (zaliczenie obejmuje teksty obowiązkowe do każdego tematu i dodatkowe teksty wskazane przez wykładowcę)

3. ocena ciągła - obejmuje bieżące przygotowanie do zajęć (1 raz można zgłosić nieprzygotowanie na początku zajęć; niezgłoszone nieprzygotowanie do zajęć skutkuje koniecznością indywidualnego zaliczenia tekstu wskazanego przez wykładowcę), aktywność, merytoryczny poziom wypowiedzi, rozwój studenta

4. Przedstawienie referatu na zajęciach na podstawie wskazanego tekstu (teksty do referatów będą zamieszczane w aplikacji TEAMS).

PROGRAM ZAJĘĆ

1. Spotkanie organizacyjne

2. Szamanizm

Lektura obowiązkowa: F. Bowie, Antropologia religii, str. 188-205

3. Hinduizm

Lektura obowiązkowa: M. Kudelska, Hinduizm, str. 21-31, 79-91, 153-167

4. Buddyzm

Lektura obowiązkowa: D. Keown, Buddyzm, rozdziały pt. Cztery szlachetne prawdy, Medytacja, Etyka (z tego ostatniego rozdziału tylko pierwsze 3 paragrafy), str. 58-71, 101-119

5. Islam

Lektura obowiązkowa: M. Ruthven, Islam, rozdz. 4 (pt. Szari’at i jego następstwa) bez dwóch ostatnich paragrafów i cały rozdz. 5 (pt. Kobieta i rodzina), str. 90-101, 108-133

6. Konfucjanizm

Lektura obowiązkowa: L. Wasiliew, Kulty, religie i tradycje Chin, str. 109-146 z rozdz. 2 pt. Wczesny konfucjanizm. Kulty i obrzędy. Bardzo ważne: proszę zapoznać się z zasadami transkrypcji terminów chińskich (Wstęp).

7. Różne aspekty i funkcje religii. Kwestia istoty religii

Lektura obowiązkowa: J.D. Eller, Antropologia kulturowa. Globalne siły, lokalne światy, str. 331-343, 352-358

8. Teoria sekularyzacji

Lektura obowiązkowa: G. Davie, Socjologia religii, rozdz. 3 pt. Sekularyzacja – proces i teoria (tylko wybrane paragrafy!), str. 78-87, 100-104

9. Teoria prywatyzacji religii

Lektura obowiązkowa: Janusz Mariański, „Niewidzialna religia” w badaniach socjologicznych, „Studia Płockie 37 (2009), s. 191-209 (http://mazowsze.hist.pl/21/Studia_Plockie/492/2009/16496/)

10. Teoria racjonalnego wyboru

Lektura obowiązkowa: G. Davie, Socjologia religii, rozdz. 4 pt. Teoria racjonalnego wyboru (tylko wybrane paragrafy!), str. 105-122, 128-134

11. Globalizacja i religia

Lektura obowiązkowa: A G. Davie, Socjologia religii, rozdz. 10 pt. Globalizacja i badania nad religią, str. 282-310

12. Fundamentalizm religijny

Lektura obowiązkowa: A. Mrozek-Dumanowska, Religia a globalizacja, rozdz. 4 pt. Fundamentalizm religijny jako wykwit globalizacji (z pominięciem paragrafu 4.3), str. 125-129, 132-154

13. Nowe ruchy religijne

Lektura obowiązkowa: E. Barker, Nowe ruchy religijne, rozdz. 1-4, 6

14. Islam w Europie

Lektura obowiązkowa: M. Warat, Społeczeństwa muzułmańskie a procesy sekularyzacji, [w:] P. Kapłon, A. Rokicka. M. Warat (red.), Koniec sekularyzacji w Europie?, s. 99-110.

15. Kolokwium i udzielanie zaliczeń

1. dyskusja dydaktyczna

2. klasyczna metoda problemowa

3. objaśnienie lub wyjaśnienie

4. konsultacje