Współczesne ruchy polityczne POL-SM.LS.wrp
Ćwiczenia (CW) Semestr letni 2022/2023

Literatura podstawowa:

- A. Heywood, Ideologie polityczne: wprowadzenie, Warszawa 2008 (dostęp on-line ze strony Biblioteki Głównej UMCS);

- R. Tokarczyk, Współczesne ruchy polityczne, Warszawa 2010;

- G. Ulicka, Nowe ruchy społeczne. Niepokoje i nadzieje współczesnych społeczeństw, Warszawa 1993;

- Encyklopedia politologii, red. M. Żmigrodzki, tom IV: Myśl społeczna i ruchy polityczne współczesnego świata, red. M. Marczewska-Rytko, E. Olszewski, Kraków 2000.

Literatura uzupełniająca:

- Ideologie, doktryny, ruchy społeczne i polityczne. Wybrane problemy, red. M. Marczewska-Rytko, W. Ziętara, Lublin 2015;

- Feminizm, red. M. Marczewska-Rytko, D. Maj, M. Pomarański, Lublin 2015;

- Nowe ruchy społeczne, red. M. Marczewska-Rytko, D. Maj, Lublin 2017;

- Ekologizm, red. M. Marczewska-Rytko, D. Maj, Lublin 2016.

Wiedza:

W_01 - student ma podstawową wiedzę na temat źródeł, ewolucji i znaczenia odmiennych nurtów myśli politycznej oraz współczesnych ruchów politycznych (kierunkowe efekty kształcenia: K_W18)

W02 - student ma podstawową wiedzę dotyczącą roli, jaką odgrywają ruchy polityczne zarówno na poziomie państwowym, jak i międzynarodowym (kierunkowe efekty kształcenia: K_W02)

Umiejętności:

U_01 - student potrafi na poziomie podstawowym analizować, interpretować i oceniać rolę współczesnych ruchów politycznych w środowisku międzynarodowym i wewnątrzpaństwowym oraz związek współczesnych ruchów politycznych z procesami politycznymi ekonomicznymi, kulturowymi zachodzącymi we współczesnym świecie (kierunkowe efekty kształcenia: K_U07, K_U08)

Kompetencje:

K_01- student jest nastawiony na ustawiczny proces kształcenia oraz posiada zdolność hierarchizowania celów i metod działania (kierunkowe efekty kształcenia: K_K01, K_K04)

- ocena przygotowania do każdych zajęć;

- zaliczenie końcowe.

1. Anarchizm

• pojęcie i źródła anarchizmu;

• drogi do anarchizmu (rewolucja, działania bezpośrednie, stosunek do używania przemocy);

• idee anarchizmu (antyetatyzm, porządek naturalny, antyklerykalizm, wolność gospodarcza);

• podział anarchizmu: anarchizm kolektywistyczny, anarchizm indywidualistyczny, anarchosyndykalizm, anarchokomunizm, anarchokapitalizm);

• przykłady organizacji anarchistycznych: Baader-Meinhof, Czerwone Brygady, Ruch Społeczeństwa Alternatywnego, Federacja Anarchistyczna, Pomarańczowa Alternatywa;

• anarchizm w XXI wieku.

2. Rasizm

• pojęcie i źródła rasizmu;

• idee rasizmu (człowiek, społeczeństwo, prawo, państwo);

• rasizm antysemicki;

• rasizm francuski (koncepcje Artura de Gobineau);

• rasizm niemiecki (koncepcje Richarda Wagnera i Houstona Stewarda Chamberlaina, ideologia Friedricha Wilhelma Nietzsche);

• rasizm afrykański (działalność Nelsona Mandeli);

• rasizm w XXI wieku.

3. Nacjonalizm

• pojęcie i źródła nacjonalizmu;

• idee nacjonalizmu (naród, wspólnota organiczna, samostanowienie, tożsamość);

• podział nacjonalizmu: liberalny, konserwatywny, ekspansjonistyczny, antykolonialny i postkolonialny;

• nacjonalizm w XXI wieku.

4. Faszyzm

• pojęcie i źródła faszyzmu;

• idee faszyzmu (antyracjonalizm, walka, przywództwo i elitaryzm, socjalizm, ultranacjonalizm);

• koncepcja państwa faszystowskiego;

• polityka rasowa;

• różnice pomiędzy faszyzmem włoskim a niemieckim;

• faszyzm w XXI wieku.

5. Nowa Lewica i kontrkultura

• pojęcie i źródła Nowej Lewicy;

• główne założenia: krytyka systemu kapitalistycznego, stosunek do religii, mniejszości narodowych, rodziny;

• idee Nowej Lewicy: aktywność jednostki, wspólnota, równość, wolność;

• pojęcie i źródła kontrkultury;

• główne założenia kontrkultury;

• przedstawiciele kontrkultury: Timothy Leary i Allen Ginsberg.

6. Populizm

• pojęcie i źródła populizmu;

• nurty populizmu;

• idee populizmu (człowiek, społeczeństwo, przywódca, państwo);

• populizm rosyjski;

• populizm północnoamerykański;

• populizm południowoamerykański.

7. Nowe ruchy społeczne i polityczne

• pojęcie i przyczyny powstania nowych ruchów społecznych;

• klasyczne ruchy społeczne a nowe ruchy społeczne;

• klasyfikacje nowych ruchów społecznych.

7.1. Feminizm

• źródła i rozwój feminizmu;

• obszary zainteresowań feminizmu (podział na publiczne i prywatne, patriarchat, płeć i płeć kulturowa, równość);

• nurty feminizmu: liberalny, socjalistyczny, radykalny;

• feminizm w XXI wieku.

7.2. Pacyfizm

• źródła i rozwój pacyfizmu;

• idee pacyfizmu: prawo pokoju i wojny, państwo, człowiek;

• nurty pacyfizmu.

7.3. Ekologizm

• źródła i rozwój ekologizmu;

• idee ekologizmu: ekologia, holizm, zrównoważenie, etyka środowiska naturalnego;

• nurty ekologizmu: ekologizm prawicowy, ekosocjalizm, ekoanarchizm, ekofeminizm;

• ekologizm w XXI wieku.

Konwersatorium, prezentacja multimedialna, studium przypadku, praca na materiałach źródłowych