Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Wiedza o współczesnym języku polskim H-WWJP-FP-1S.1
Wykład (W) Semestr zimowy 2024/2025

Informacje o zajęciach (wspólne dla wszystkich grup)

Liczba godzin: 30
Limit miejsc: (brak limitu)
Zaliczenie: Zaliczenie na ocenę
Sposób weryfikacji efektów kształcenia: Wykład - zaliczenie pisemne po 1. sem.: W01, W02, U04
Egzamin ustny (po sem. 2.): W01, W02, W03, U04, U05, U06, U07, U08, K09, K10, K11



Uwagi: Wykład i ćwiczenia dopełniają się. W ramach wykładu w większym stopniu niż na ćwiczeniach uwaga zostanie ukierunkowana na warianty języka, na ćwiczeniach – przede wszystkim na analizy praktyczne części mowy i części zdania.
[Szczegółowy spis zalecanych lektur jest podany w tomiku 1. serii Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, cz. 1 Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004, s. 27-66].

W roku akademickim 2021/2022 wykład odbywa się online, na platformie TEAMS.
Literatura:

1) Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.

2) Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa.

3) Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań:

cz. 1. Programy dydaktyczne. Bibliografia. Etykieta językowa, red. J. Bartmiński, Lublin 2004.

cz. 2. Warianty języka, red. J. Bartmiński i J. Szadura, Lublin 2003.

cz. 3. Akty i gatunki mowy, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura, Lublin 2004.

cz. 4. i 5. Tekstologia 1-2, red. J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2004;

cz. 6. Części mowy, red. J. Bartmiński, M. Nowosad-Bakalarczyk, Lublin 2003.

cz. 9. Prozodia. Fonetyka. Fonologia, red. J. Bartmiński, M. Nowosad--Bakalarczyk, Lublin 2010.

4) Renata Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996.

5) Zenon Klemensiewicz, Podstawowe wiadomości z gramatyki języka polskiego, Warszawa 2001.

6) Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), Warszawa 2001.

7) Piotr Bąk, Gramatyka języka polskiego, Warszawa 1977.

8) Gramatyka współczesnego języka polskiego, red. naukowy S. Urbańczyk , Warszawa: Składnia, red. Z. Topolińska, 1984, Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, 1984.

9) Podstawa Programowa kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum, branżowej szkoły I stopnia dla przedmiotu j. polski, https://podstawaprogramowa.pl/

Efekty uczenia się:

Wiedza:

W01 – student ma wiedzę w zakresie gramatyki opisowej języka polskiego oraz wybranych zagadnień z zakresu leksykografii i leksykologii, frazeologii, semantyki i pragmatyki językowej, aksjologii lingwistycznej, tekstologii, genologii językoznawczej; dysponuje wiedzą na temat roli języka jako narzędzia poznania i interpretacji świata; rozpoznaje, nazywa, opisuje i tłumaczy fakty językowe związane z werbalizacją zjawisk językowo-kulturowych, aksjologicznych; K_W01, K_W03

W02 - student ma wiedzę na temat terytorialnego, stylowego, środowiskowego, gatunkowego zróżnicowania współczesnego języka polskiego; zna najnowsze tendencje i procesy zachodzące w polszczyźnie i jest w stanie je opisać; K_W02

W03 - student zna wybrane, związane z zakresem merytorycznym modułu wymagania szczegółowe z Podstawy programowej kształcenia ogólnego dla przedmiotu j. polski; K_W01, K_W03

Umiejętności:

U04 – operować w zaawansowanym stopniu pojęciami oraz terminologią właściwymi dla językoznawstwa oraz dyscyplin związanych ze studiowaną specjalnością; K_U01

U05 – wykorzystać wiedzę z zakresu językoznawstwa i dyscyplin związanych ze studiowaną specjalnością; oceniać przydatność typowych metod oraz technik do realizacji różnych zadań związanych z działalnością profesjonalną; K_U02

U06 – poprawnie analizować i interpretować zagadnienia z językoznawstwa; K_U03

U07 – poprawnie dobierać metody i narzędzia pozwalające na rozwiązywanie problemów właściwych dla studiowanej specjalności; K_U04

U08 – dokonać poprawnej analizy różnego typu tekstów reprezentujących różnorodne zjawiska i procesy kulturowe; potrafi dokonać analizy gramatycznej, leksykalnej, semantycznej, stylistycznej oraz pragmatycznej wypowiedzi reprezentujących różne odmiany współczesnej polszczyzny; potrafi przeprowadzić analizę kategorii JOS, wskazać związki między językiem a kulturą; K_U05

Kompetencje społeczne:

K09 – jest gotów do uczenia się i doskonalenia kompetencji, też świadomej, krytycznej oceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności, korzystania z wiedzy eksperckiej; K_K01

K10 – diagnozowania i rozwiązywania problemów etycznych związanych z pracą badawczą i zawodową; kultywowania i upowszechniania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy i poza nim; ma świadomość społecznej i etycznej odpowiedzialności za słowo; K_K02

K11 – jest gotów być świadomym użytkownikiem języka; mieć świadomość, że język podlega rozwojowi; jest gotów wykazywać zainteresowanie językiem jako źródłem wiedzy o świecie i człowieku oraz pielęgnować wiedzę o regionalnym i narodowym dziedzictwie kulturowym w kontekście europejskim; K_K05

Metody i kryteria oceniania:

Obecność na wykładzie; sprawdzian pisemny zaliczający wykład

Kryteria oceniania – zgodne z zasadami określonymi w procedurze wewnętrznej SJK WH UMCS. Szczegółowe kryteria oceniania są podawane na początku zajęć.

Zakres tematów:

1. Działy nauki o współczesnym języku polskim. Podstawowe jednostki języka i ich hierarchia.

2. Miejsce języka polskiego w Europie i w świecie. Moc języka.

3. Odmiana ustna i pisana języka ogólnego.

4-5. Warianty języka: regionalne (terytorialne), społeczne i zawodowe.

6. Style: potoczny, artystyczny, urzędowy, naukowy (i inne).

7. Akty i gatunki mowy; polska etykieta językowa i polskie formy adresatywne.

8. Modalność, jej typy i formalne wykładniki.

9. Części mowy - kryteria podziału; podstawowe zróżnicowanie i sposób funkcjonowania w tekstach.

10-11. Czasownik i rzeczownik oraz ich satelity: przysłówek i przymiotnik; spójnik i przyimek.

12. Łączliwość czasownika jako klucz do opisu zdania.

13. Główne modele (typy) zdań pojedynczych. Człony zdania pojedynczego a typy zdań podrzędnych.

14-15. Zdanie a grupa składniowa. Grupy współrzędne (szeregi) i podrzędne (związki). Frazeologizacja grup składniowych.

Metody dydaktyczne:

Wykład informacyjny, problemowy; prezentacja multimedialna

Grupy zajęciowe

zobacz na planie zajęć

Grupa Termin(y) Prowadzący Miejsca Liczba osób w grupie / limit miejsc Akcje
1 (brak danych), (sala nieznana)
Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska 46/55 szczegóły
Wszystkie zajęcia odbywają się w budynku:
Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.2.0