Historia współczesna Polski do 1989 H-HWPL-H-1S.5
Konwersatorium (KW) Semestr zimowy 2024/2025

Literatura ogólna

Podręczniki

W. Roszkowski, Najnowsza historia Polski, zakres do 1989 r., wydanie dowolne

Cz. Brzoza, A.L. Sowa, Historia Polski 1918-1945, wydanie dowolne

P. Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935–1945, Warszawa 2010

A.L. Sowa, Historia polityczna Polski 1944-1991, Kraków 2011.

J. Garliński, Polska w drugiej wojnie światowej, Warszawa 2009.

A. Paczkowski, Pół wieku dziejów Polski, wydanie dowolne

A. Friszke, Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003.

J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989, Warszawa 1992.

Literatura rozszerzająca

II RP

A. Garlicki, Józef Piłsudski 1867–1935, Kraków 2008 (lub nowsze).

A. Garlicki, Piękne lata trzydzieste, Warszawa 2008

K. Kawalec, Roman Dmowski, Poznań 2016.

Prezydenci i premierzy II Rzeczypospolitej, red. A. Chojnowski, P. Wróbel, Wrocław 1992

W. Suleja, Mundur na nim szary… Rzecz o Józefie Piłsudskim, Warszawa 2018.

R.M. Watt, Gorzka chwała. Polska i jej los 1918–1939, Warszawa 2005.

II wojna światowa

A. Chwalba, Polska krwawi, Polska walczy. Jak żyło się pod okupacją 1939–1945, Kraków 2024.

E. Duraczyński, Kontrowersje i konflikty 1939–1941, Warszawa 1979.

J.J. Terej, Na rozstajach dróg. Ze studiów nad obliczem i modelem Armii Krajowej, Wrocław 1980.

O. Terlecki, Generał Sikorski, t. 1–2, Kraków 1981, 1983.

I. Wojewódzki, Kazimierz Sosnkowski podczas II wojny światowej. Książę niezłomny czy Hamlet w mundurze, Warszawa 2009.

PRL

J. Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski, Warszawa 1992.

J. Eisler, Co nam zostało z tamtych lat. Dziedzictwo PRL, Warszawa 2016.

J. Eisler, Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.

A. Friszke, Opozycja polityczna w PRL, Londyn 1994.

A. Paczkowski, Stanisław Mikołajczyk czyli klęska realisty, Warszawa 1991.

A. Dudek, R. Gryz, Komuniści i kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2003.

R. Graczyk, Od uwikłania do autentyczności. Biografia polityczna Tadeusza Mazowieckiego, Poznań 2015.

M. Przeperski, Mieczysław F. Rakowski. Biografia polityczna, Warszawa 2021.

T. Torańska, Oni, Warszawa 1997.

S. Kisielewski, Dzienniki, Warszawa 2001.

M. Zaremba, Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków 2012.

M. Zaremba, Wielkie rozczarowanie. Geneza rewolucji Solidarności, Kraków 2023.

Wiedza. Absolwent zna i rozumie

1. w zaawansowanym stopniu wybrane fakty, zjawiska dziejowe i procesy historyczne odnoszące się do dziejów Polski w XX w., uwzględniając także zakres podstawy programowej z historii dla wszystkich typów szkół - K_W01

2. w zaawansowanym stopniu teorie i metody wyjaśniające złożone zależności podstawowych procesów historycznych odnoszące się do dziejów Polski w XX w., uwzględniając także zakres podstawy programowej z historii dla wszystkich typów szkół - K_W03

3. metody analizy i interpretacji wybranych zdarzeń dziejowych tradycji, teorii i szkół badawczych właściwych dla historii odnoszące się do dziejów Polski w XX w., uwzględniając także zakres podstawy programowej z historii dla wszystkich typów szkół K_W06

Umiejętności. Absolwent potrafi:

1. formułować i analizować złożone i nietypowe problemy związane z badaniami historycznymi oraz funkcjonowaniem historii w przestrzeni społecznej w aspekcie historii najnowszej Polski - K_U01

2. dobrać, zgromadzić i zanalizować źródła historyczne i inne odpowiednie do zrozumienia i rozwiązania danej sytuacji problemowej z zakresu historii najnowszej Polski- K_U02

3. dokonać krytycznej analizy zgromadzonych informacji w kontekście aktualnej wiedzy historycznej i z zastosowaniem

typowych metod oraz nowoczesnych technologii pozwalających na ocenę ich znaczenia i oddziaływania w procesie historycznym w aspekcie dziejów najnowszych Polski - K_U03

4. wykorzystywać zdobytą wiedzę historyczną do rozwiązywania problemów właściwych dla tej dziedziny w warunkach typowych oraz niestandardowych, odnosząc się w szczególności do toczących się w przestrzeni publicznej debat dotyczących problemów rozumienia i interpretowania wydarzeń historycznych odnoszących się do najnowszych dziejów Polski - K_U04

5. uczestniczyć w debacie publicznej przedstawiając, oceniając i uzasadniając różne poglądy na temat przebiegu wydarzeń historycznych, specyfiki procesów dziejowych oraz ich odbioru i oddziaływań społecznych w aspekcie dziejów najnowszych Polski - K_U06

Kompetencje społeczne. Absolwent jest gotów do:

1. wykorzystywać zdobytą wiedzę historyczną do rozwiązywania problemów właściwych dla tej dziedziny w warunkach typowych oraz niestandardowych, odnosząc się w szczególności do toczących się w przestrzeni publicznej debat dotyczących problemów rozumienia i interpretowania wydarzeń historycznych z zakresie dziejów najnowszych Polski - K_K01

2. zasięgania w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu opinii ekspertów specjalizujących się w poszczególnych subdyscyplinach historycznych odnośnie problemów historii najnowszej Polski - K_K02

3. uznania znaczenia wiedzy historycznej w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych dotyczących dawnych i współczesnych cywilizacji posiłkując się wiedzą z zakresu historii najnowszej Polski - K_K03

4. inicjowania aktywności społecznej oraz współorganizowania działań na rzecz środowiska społecznego w budowaniu tożsamości obywatelskiej i narodowej z wykorzystaniem wiedzy z zakresu historii najnowszej Polski - K_K04

Warunki zaliczenia:

– recenzja książki minimum 200-stronicowej (tekst recenzji: minimum 4 strony, czcionka TNR, 12, interlinia 1,5, marginesy 2,5) z aparatem naukowym (przypisy, bibliografia) lub artykuł naukowy z aparatem naukowym (przypisy, bibliografia). Termin przesłania pracy zaliczeniowej: 19 stycznia 2025 r.

- kolokwium zaliczeniowe w formie pisemnej.

Ocena końcowa to ocena z kolokwium, do której dodawana jest punktacja za aktywność na zajęciach. Każdorazowo aktywność studenta na zajęciach będzie oceniana w skali 0-3 punkty.

15–24 punkty zdobyte na zajęciach: +0,5 do oceny z kolokwium

25-45 punktów: +1 do oceny z kolokwium

Bardzo dobra praca zaliczeniowa pozwala uzyskać +0,5 do oceny końcowej.

Dotyczy to tylko osób, które zaliczyły kolokwium w pierwszym terminie.

1. Historia najnowsza Polski – zagadnienia definicyjne.

2. Kształtowanie się ośrodków władzy politycznej w odradzającym się państwie polskim w 1918 r.

3. Konstytucje II Rzeczypospolitej – teoria a praktyka ustrojowa i polityczna cz. 1 (1918–1926).

4. Konstytucje II Rzeczypospolitej – teoria a praktyka ustrojowa i polityczna cz. 2 (1926–1939).

5. Mniejszości narodowe w II Rzeczypospolitej.

6. Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej (od traktatu ryskiego do wybuchu II wojny światowej).

7. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na wychodźstwie w latach 1939–1945.

8. Relacje polsko-żydowskie w czasie II wojny światowej.

9. Akcja „Burza” i Powstanie Warszawskie – spór o słuszność i sens koncepcji.

10. Zdobywanie i „utrwalanie” władzy przez komunistów w Polsce w latach 1944–1948 – aspekty polityczne cz. 1 (polscy komuniści w latach II wojny światowej do momentu powstania TRJN). (15-16 XII/15 XII–20 I).

11. Zdobywanie i „utrwalanie” władzy przez komunistów w Polsce w latach 1944–1948 – aspekty polityczne cz. 2 (od powstania TRJN do powołania PZPR).

12. Relacje państwo Kościół w Polsce Ludowej 1945–1956.

13. Odwilż październikowa i Polska Gomułki.

14. Polska Gierka – oportunizm i opozycja.

15. Kryzys polityczny lat 1980–1981 w Polsce i jego konsekwencje.

Analiza źródeł, dyskusja.