Dydaktyka języka niemieckiego (BN) H-DJN-GER.N-2S.2
Konwersatorium (KW) Semestr letni 2024/2025

Bausch, K.-R., Christ, H., Krumm, H.-J. (Eds.) (2007). Handbuch Fremdsprachenunterricht. Tübingen: Francke.

Bimmel, P., Kast, B., Neuer, G. (2011). Deutschunterricht planen NEU. München: Goethe-Institut.

Brinitzer, M., Hantschel, H.-J. et al. (2013). DaF unterrichten. Basiswissen Didaktik. Deutsch als Zweitsprache. Stuttgart: Klett.

Buhlmann, R., Fearns, A. (2000). Handbuch des Fachsprachenunterrichts. Tübingen: Narr.

Decke-Cornill, H., Küster, L. (2009). Fremdsprachendidaktik. Tübingen: Narr.

Edmondson, W., House, J. (2000). Einführung in die Sprachlehrforschung. Tübingen/Basel: Francke.

Gerlach, D., Leupold, E. (2018). Kontextsensibler Fremdsprachenunterricht. Tübingen: Narr.

Hallet, W., Königs, F. G. (Eds.) (2010). Handbuch Fremdsprachendidaktik. Berlin: Friedrich Verlag.

Harden, T. (2006). Angewandte Linguistik und Fremdsprachendidaktik. Tübingen: Narr.

Häussermann U., Piepho H. E (1996). Aufgaben–Handbuch Deutsch als Fremdsprache. Abriss einer Aufgaben– und Übungstypologie. München: Iudicium.

Helbig, G., Götze, L., Henrici, G., Krumm, H.-J. (Eds.) (2001). Deutsch als Fremdsprache. Ein internationales Handbuch. 1. und 2. Halbband. Berlin, New York: de Gruyter.

Huneke, H.-W., Steinig, W. (2013). Deutsch als Fremdsprache. Eine Einführung. Berlin: Schmidt.

Koeppel, R. (2010). Deutsch als Fremdsprache – spracherwerblich reflektierte Unterrichtspraxis. Schneider: Hohengehren.

Komorowska, H. (2005). Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.

Krumm, H.-J., Fandrych, Ch., Hufeisen, B., Riemer, C. (Eds.) (2010). Deutsch als Fremd– und Zweitsprache. Ein internationales Handbuch. 1. und 2. Halbband. Berlin, New York: Mouton.

Meyer, H. (2008). Was ist guter Unterricht? Berlin: Cornelsen.

Roche, J. (2008). Fremdsprachenerwerb und Fremdsprachendidaktik. Tübingen/Basel: Francke.

Sarter, H. (2006). Einführung in die Fremdsprachendidaktik. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft.

Literatura uzupełniająca:

Barkowski, H., Krumm, H.-J. (Eds.) (2010). Fachlexikon Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Tübingen: Francke (UTB).

Biebricher, Ch. (2008). Lesen in der Fremdsprache. Eine Studie zu Effekten extensiven Lesens. Tübingen: Narr.

Häussermann U., Piepho H. E (1996). Aufgaben–Handbuch Deutsch als Fremdsprache. Abriss einer Aufgaben– und Übungstypologie. München: Iudicium.

Kast B. (1999). Fertigkeit Schreiben, Berlin, München: Langenscheidt.

Klippel, F. (Ed.) (2000). Textsalat. Fremdsprachliche Texte finden, lesen, schreiben und bearbeiten. München: Langenscheidt-Longman.

Knorr, D., Nardi, A. (Eds.) (2011). Fremdsprachliche Textkompetenz entwickeln. Frankfurt a.M. u.a.: Lang.

Schatz H. (2006). Fertigkeit Sprechen. Berlin, München: Langenscheidt.

Schreiter, I. (2002). Schreibversuche. Kreatives Schreiben bei Lernern des Deutschen als Fremdsprache. Themenvorschläge, Arbeitsempfehlungen und viele authentische Beispiele für phantasievolle Texte. München: Iudicium.

Czasopisma fachowe:

Deutsch als Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Deutschunterrichts für Ausländer

Fremdsprache Deutsch. Zeitschrift für die Praxis des Deutschunterrichts.

Info DaF (Informationen Deutsch als Fremdsprache)

Zielsprache Deutsch

Języki Obce w Szkole

Wiedza:

Student zna i rozumie:

E.1 w zaawansowanym stopniu zagadnienia ogólne i szczegółowe oraz terminologię z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych w odniesieniu do II etapu edukacyjnego [K_W01, K_W02] (D.1/E.1: W1, W2, W3, W14, W15)

E.2 zna różne podejścia, metody nauczania, formy pracy, techniki prezentacji, strategie i aktywności a także materiały glottodydaktyczne dotyczące kształcenia sprawności językowych i kompetencji w zakresie podsystemów języka [K_W04] (D.1/E.1: W4, W5, W6, W7, W8)

E.3 posiada wiedzę na temat diagnozowania potrzeb edukacyjnych uczniów [K_W07] (D.1/E.1: W10, W12)

Umiejętności:

Student potrafi:

E.4 w oparciu o wiedzę z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych potrafi zaplanować pracę dydaktyczną dla języka niemieckiego jako języka obcego na II etapie edukacyjnym dostosowaną do poziomu i potrzeb edukacyjnych uczniów [K_U01, K_U04, K_U09, K_U10] (D.1/E.1: U1, U2, U3)

E.5 przygotować i przeprowadzić lekcję języka niemieckiego, wykazując przy tym odpowiednie umiejętności językowe oraz wykorzystując technologie informatyczne i różnorodne materiały glottodydaktyczne zaprojektowane samodzielnie lub w oparciu o istniejące źródła [K_U01, K_U04, K_U05, K_U09, K_U10] (D.1/E.1: U4, U7, K1)

E.6 rozpoznać potrzeby edukacyjne uczniów i dostosowywać do nich cele kształcenia, formy pracy oraz materiały glottodydaktyczne [K_U01, K_U09] (D.1/E.1: U5)

E.7 potrafi obserwować, analizować, diagnozować i prognozować zdarzenia pedagogiczne, opracować ich wyniki i sformułować wnioski [K_U01] (D.1/E.1: U11)

E.8 analizować własne działania dydaktyczne i wskazywać obszary wymagające modyfikacji, potrafi eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne [K_U10]

Kompetencje społeczne:

Student jest gotów do:

E.9 krytycznej oceny własnej kompetencji glottodydaktycznej i doskonalenia swoich umiejętności w trakcie realizowania działań dydaktycznych [K_K01]

E.10 do podejmowania wyzwań zawodowych, w tym do podejmowania autonomicznych decyzji w zakresie planowania i realizowania procesu nauczania [K_K03]

E.11 prowadzenia zindywidualizowanych działań pedagogicznych w stosunku do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi [K_K03]

Uwagi: Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela (Dz.U. poz. 1450 z późn. zm.), kierunkowe i przedmiotowe efekty uczenia się obejmują wiedzę i umiejętności odpowiadające wszystkim wymaganiom podstawy programowej kształcenia ogólnego dla języka obcego nowożytnego.

Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu:

Ocena formująca: informacja zwrotna o postępach studenta; aktywny udział w zajęciach, czytanie zadanej literatury, zadania domowe

Ocena sumująca:

Test śródsemestralny – 20%

Przygotowanie lekcji języka niemieckiego w oparciu o autorskie materiały glottodydaktyczne i przeprowadzenie jej fragmentu – 60%

Arkusze ewaluacji po przeprowadzonej lekcji – 20%

Kryteria oceniania:

Ocena bardzo dobra (5,0)

Student bardzo dobrze zna i rozumie w zaawansowanym stopniu zagadnienia ogólne i szczegółowe oraz terminologię z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych, w oparciu o którą poprawnie planuje pracę dydaktyczną dla języka niemieckiego jako języka obcego na II etapie edukacyjnym dostosowaną do poziomu i potrzeb edukacyjnych uczniów (E.1 [K_W01, K_W02], E.4 [K_U01, K_U04, K_U09, K_U10])

Student zna różne podejścia, metody nauczania, formy pracy, techniki prezentacji, strategie i aktywności oraz przygotowuje i przeprowadza bardzo dobrze ustrukturyzowane lekcje języka niemieckiego z prawidłowo określonymi celami kształcenia, wykazując przy tym odpowiednie umiejętności językowe oraz wykorzystując różnorodne, bardzo starannie opracowane autorskie materiały glottodydaktyczne dotyczące kształcenia sprawności językowych i kompetencji w zakresie podsystemów języka (E.2 [K_W04], E.5 [K_U01, K_U04, K_U05, K_U09, K_U10], E.10 [K_K03])

Student prawidłowo diagnozuje potrzeby edukacyjne uczniów, bardzo dobrze je rozpoznaje i dostosowuje do nich cele kształcenia, formy pracy oraz materiały glottodydaktyczne (E.3 [K_W07], E.8 [K_U10], E10 [K_K03], E.11 [K_K03])

Student obserwuje, analizuje, diagnozuje i prognozuje zdarzenia pedagogiczne, bardzo dobrze opracowuje ich wyniki i bezbłędnie formułuje wnioski (E.7 [K_U01])

Student krytycznie ocenia własną kompetencję glottodydaktyczną, analizuje własne działania dydaktyczne i poprawnie wskazuje obszary wymagające modyfikacji, eksperymentuje i wdraża działania innowacyjne (E.8 [K_U10], E.9 [K_K01])

Ocena dobra plus (4,5):

Pomiędzy oceną 5,0 i 4,0. Jeżeli student w zakresie niektórych efektów kształcenia osiągnął kryteria oceny bardzo dobrej, a w innych – dobrej.

Ocena dobra (4,0)

Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu większość zagadnień ogólnych i szczegółowych oraz terminologię z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych, w oparciu o którą planuje pracę dydaktyczną dla języka niemieckiego jako języka obcego na II etapie edukacyjnym dość dobrze dostosowaną do poziomu i potrzeb edukacyjnych uczniów (E.1 [K_W01, K_W02], E.4 [K_U01, K_U04, K_U09, K_U10])

Student zna różne podejścia, metody nauczania, formy pracy, techniki prezentacji, strategie i aktywności oraz przygotowuje i przeprowadza dość dobrze ustrukturyzowane lekcje języka niemieckiego z często prawidłowo określonymi celami kształcenia, wykazując przy tym odpowiednie umiejętności językowe oraz wykorzystując materiały glottodydaktyczne oparte o istniejące źródła (E.2 [K_W04], E.5 [K_U01, K_U04, K_U05, K_U09, K_U10], E.10 [K_K03])

Student prawidłowo diagnozuje potrzeby edukacyjne uczniów, rozpoznaje je i często dostosowuje do nich cele kształcenia, formy pracy oraz materiały glottodydaktyczne (E.3 [K_W07], E.8 [K_U10], E.10 [K_K03], E.11 [K_K03])

Student obserwuje, analizuje, diagnozuje i prognozuje zdarzenia pedagogiczne, opracowuje ich wyniki i niejednokrotnie prawidłowo formułuje wnioski (E.7 [K_U01])

Student przeważnie krytycznie ocenia własną kompetencję glottodydaktyczną, analizuje własne działania dydaktyczne, czasami ma jednak problem ze wskazaniem właściwych obszarów wymagających modyfikacji, próbuje eksperymentować i wdrażać działania innowacyjne (E.8 [K_U10], E.9 [K_K01])

Ocena dobra plus (3,5):

Pomiędzy oceną 4,0 i 3,0. Jeżeli student w zakresie niektórych efektów kształcenia osiągnął kryteria oceny dobrej, a w innych – dostatecznej.

Ocena dostateczna (3,0)

Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu większość zagadnień ogólnych i niektóre szczegółowe oraz terminologię z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych, w oparciu o którą planuje pracę dydaktyczną dla języka niemieckiego jako języka obcego na II etapie edukacyjnym, czasami ma jednak problem z dostosowaniem jej do poziomu i potrzeb edukacyjnych uczniów (E.1 [K_W01, K_W02], E.4 [K_U01, K_U04, K_U09, K_U10])

Student zasadniczo zna różne podejścia, metody nauczania, formy pracy, techniki prezentacji, strategie i aktywności oraz przygotowuje i przeprowadza umiarkowanie ustrukturyzowane lekcje języka niemieckiego z często prawidłowo określonymi celami kształcenia, wykazując przy tym odpowiednie umiejętności językowe oraz wykorzystując materiały glottodydaktyczne oparte o dość ograniczony repertuar istniejących źródeł (E.2 [K_W04], E.5 [K_U01, K_U04, K_U05, K_U09, K_U10], E.10 [K_K03])

Student z reguły prawidłowo diagnozuje potrzeby edukacyjne uczniów oraz je rozpoznaje, często ma jednak problem z dostosowaniem do nich celów kształcenia, form pracy oraz materiałów glottodydaktycznych (E.3 [K_W07], E.8 [K_U10], E.10 [K_K03], E.11 [K_K03])

Student zasadniczo obserwuje i analizuje zdarzenia pedagogiczne, często ma jednak problem w ich właściwą diagnozą, a także z właściwym opracowaniem ich wyników i prawidłowym sformułowaniem wniosków (E.7 [K_U01])

Student dość krytycznie ocenia własną kompetencję glottodydaktyczną, analizuje własne działania dydaktyczne, czasami ma jednak problem ze wskazaniem właściwych obszarów wymagających modyfikacji, nie próbuje eksperymentować i wdrażać działań innowacyjnych (E.8 [K_U10], E.9 [K_K01])

Ocena niedostateczna (2,0)

Student nie zna i nie rozumie zagadnień ogólnych i szczegółowych oraz terminologii z zakresu teorii i praktyki uczenia się i nauczania języków obcych (E.1 [K_W01, K_W02], E.4 [K_U01, K_U04, K_U09, K_U10])

Student często nie zna podejść, metod nauczania, form pracy, technik prezentacji, strategii i aktywności a także materiałów glottodydaktycznych dotyczących kształcenia sprawności językowych i kompetencji w zakresie podsystemów języka; nie przygotowuje i nie przeprowadza lekcji języka niemieckiego lub przeprowadzone lekcje są chaotyczne, z nieprawidłowo określonymi celami kształcenia (E.2 [K_W04], E.5 [K_U01, K_U04, K_U05, K_U09, K_U10], E.10 [K_K03])

Student nie diagnozuje potrzeb edukacyjnych uczniów (E.3 [K_W07], E.8 [K_U10], E.10 [K_K03], E.11 [K_K03])

Student nie obserwuje i nie analizuje zdarzeń pedagogicznych (E.7 [K_U01])

Student jest bezkrytyczny wobec własnej kompetencji glottodydaktycznej (E.8 [K_U10], E.9 [K_K01])

1. Recepcja tekstów na lekcjach języka obcego; słuchanie ze rozumieniem a czytanie ze rozumieniem (różnice i podobieństwa).

2. Procesy top down i bottom up - identyfikacja i rekonstrukcja treści tekstu czytanego, style i techniki czytania, typologia ćwiczeń rozwijających sprawność czytania ze zrozumieniem.

3. Proces czytania w języku obcym (płaszczyzna leksykalna, semantyczna, płaszczyzna połączenia znaczenia słów w kontekście).

4. Sterowanie procesem czytania ze zrozumieniem; strategie i techniki czytania na płaszczyźnie leksykalnej, składniowej i na płaszczyźnie tekstu oraz doświadczenia kulturowego.

5. Kryteria wyboru tekstów do czytania; fazy pracy z tekstem i zasady jego prezentacji, techniki poprzedzające czytanie ze zrozumieniem, techniki towarzyszące czytaniu i następujące po nim.

6. Umiejętność komunikowania się w języku obcym jako umiejętność zintegrowana – integracja sprawności receptywnych.

7. Rozwijanie swobodnego, kreatywnego mówienia w języku obcym, interakcja i komunikacja na lekcji języka obcego.

8. Pojęcie kompetencji dyskursywnej, ćwiczenia przedkomunikatywne, monolog i dialog jako formy wypowiedzi ustnej na lekcji języka obcego.

9. Ćwiczenie różnych aspektów sprawności mówienia w języku obcym; techniki elicytacji wypowiedzi.

10. Swobodne, twórcze posługiwanie się językiem; przykłady ćwiczeń kreatywnych.

11. Pisanie w języku obcym; pisanie jako cel i pisanie jako środek.

12. Pisanie jako proces; modele procesu pisania w języku obcym.

13. Typologia zadań rozwijających sprawność pisania na lekcjach języka obcego, pisanie kreatywne

14. Analiza przykładowych konspektów/scenariuszy lekcji, opracowanie autorskich projektów studenckich

Metody:

dyskusja, burza mózgów, film, symulacja, samodzielne studiowanie literatury przedmiotu, objaśnienie, wyjaśnienie