Językowy obraz świata (pdw) H-JOS-U-1S.6
Konwersatorium (KW) Semestr letni 2024/2025

Literatura podstawowa:

1. Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław 1997;

2. Językowy obraz świata, pod red. J. Bartmińskiego, Lublin 1990;

3. O definicjach i definiowaniu, pod red. J. Bartmińskiego i R. Tokarskiego, Lublin 1993;

4. Profilowanie w języku i tekście, pod red. J. Bartmińskiego i R. Tokarskiego, Lublin 1998;

5. Punkt widzenia w języku i w kulturze, pod red. J. Bartmińskiego, S. Niebrzegowskiej-Bartmińskiej i R. Nycza, Lublin 2004;

6. Punkt widzenia w tekście i w dyskursie, pod red. J. Bartmińskiego, S. Niebrzegowskiej-Bartmińskiej i R. Nycza, Lublin 2004;

7. Grzegorczykowa R. Teoretyczne i metodologiczne problemy semantyki w perspektywie tzw. kognitywnej teorii języka, [w:]. Studia semantyczne, pod red. R. Grzegorczykowej i Z. Zaron, Warszawa 1993;

8. Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2001;

9. Językowa kategoryzacja świata, pod red. R. Grzegorczykowej i A. Pajdzińskiej, Lublin 1996;

Literatura uzupełniająca:

1. Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001;

2. Kreowanie świata w tekstach, pod red. A. M. Lewickiego i R. Tokarskiego, Lublin 1995;

3. Maćkiewicz Jolanta, Świat widziany poprzez język. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne, 1995, 30;

4. Maćkiewicz J., Nienaukowy i naukowy obraz morza. Na przykładzie języka polskiego i angielskiego. Gdańsk 1991;

5. Marody M., 1987, Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania, Warszawa 1987;

6. Pajdzińska A., Krzyżanowski P., Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin 1999; Pajdzińska A. i Tokarski R.,

7. Językowy obraz świata - konwencja i kreacja. Pamiętnik Literacki 1996, 4;

8. Sapir E. Kultura, język, osobowość, Warszawa 1979;

9. Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa kognitywnego, Kraków 1995;

10. Tokarski R., Słownictwo jako interpretacja świata, (w:) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993;

11. Tokarski R., Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie, Lublin 1995;

12. Whorf B. L. Język myśl i rzeczywistość, Warszawa 1982;

13. Wierzbicka Anna, 1985. Lexicography and Conceptual Analysis. Ann Arbor, Michigan: Karoma.

Wiedza:

W01. Student zna i rozumie główne tendencje rozwojowe językoznawstwa i językoznawstwa stosowanego; ich powiązania z innymi dyscyplinami humanistycznymi, pozwalające na integrowanie dyscyplin - K_W01.

W02. Student zna i rozumie na poziome rozszerzonym system pojęciowy z dziedziny językoznawstwa, jest zorientowany na zastosowanie wiedzy w działalności praktycznej - K_W02.

W03. Student zna i rozumie teorie językoznawcze; metody opisu, analizy i interpretacji różnych rodzajów tekstów i wytworów kultury - K_W04.

Umiejętności:

U01. Student potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i twórczą interpretację różnych rodzajów tekstów i wytworów kultury, stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia w zakresie językoznawstwa, określać ich znaczenie, oddziaływanie społeczne i miejsce w procesie historyczno-kulturowym - K_U03.

U02. Student potrafi weryfikować i formułować hipotezy związane z prostymi problemami badawczymi; właściwie dobierać źródła, dokonywać ich oceny, krytycznej analizy i syntezy; opracowywać i prezentować własne wyniki badań wykorzystując istniejące i innowacyjne metody oraz narzędzia badawcze, a także zaawansowane techniki informacyjno-komunikacyjne - K_U05.

U03. Student potrafi prowadzić debatę na tematy związane z problematyką językowego obrazu świata; argumentować, tworzyć wnioski i syntetyczne podsumowania z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów - K_U06.

Kompetencje społeczne:

K01. Student jest gotów do obiektywnej oceny poziomu swojej wiedzy i umiejętności; zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu - K_K01.

K02. Student jest gotów do ponoszenia odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego; uczestniczenia w różnorodny oraz wielowymiarowy sposób w bieżącym życiu kulturalnym - K_K02.

1. Przygotowanie się do zajęć.

2. Aktywność na zajęciach.

3. Wypowiedzi ustne.

4. Skrótowy opis wybranego konceptu.

Kryteria oceniania - zgodnie z zasadami określonymi w procedurze wewnętrznej SJK Wydziału Filologicznego UMCS.

1-2. Różnice języków i kultur. Przyczyny takich odmienności?

3-4. Pojęcie językowego obrazu świata.

5-6. Metody badania JOS.

7. Definicja otwarta jako podstawowa metoda badawcza.

8. Rola tekstów artystycznych w rekonstruowaniu JOS.

9. Profilowanie (różne koncepcje profilowania).

10-11. Perspektywa i punkt widzenia. Językowa kategoryzacja świata.

12. Kategoryzacja a klasyfikacja.

13-14. Współczesny a dawny obraz świata.

15. Metodologia JOS a założenia kognitywizmu (teoria prototypów; semantyka ramowa).

1. klasyczna metoda problemowa

2. konsultacje

3. objaśnienie lub wyjaśnienie

4. opis

5. wykład problemowy

6. prezentacja