| Literatura: |
M. Heller, Filozofia przyrody. Zarys historyczny, Znak, Kraków 2004
A. Łukasik, Filozofia atomizmu. Atomistyczny model świata w filozofii przyrody, fizyce klasycznej w współczesnej a problem elementarności, Wyd. UMCS, Lublin 2006
Z. Roskal (red.), Encyklopedia filozofii przyrody, Wyd. KUL, Lublin 2016
|
| Efekty uczenia się: |
Efekty kształcenia na studiach pierwszego stopnia na podstawie Uchwały senatu UMCS Nr XXII-39.6/12 z dnia 25 kwietnia 2012 r. tj. od cyklu kształcenia 2012/2013:
W1 - Student zna i rozumie podstawowe metody analizy problemów filozoficznych stosowane w filozofii przyrody i współczesnej filozofii nauk przyrodniczych. K_W17
W2 - Student zna i rozumie w zaawansowanym stopniu związki filozofii z naukami przyrodniczymi, umożliwiające rozumienie zasad funkcjonowania organizmów oraz interpretowanie i uogólnianie posiadanej wiedzy. K_W05
U1 - Student potrafi korzystać z podręczników i na ich podstawie interpretować poglądy wybranych filozofów i wyciągać wnioski w oparciu o posiadaną wiedzę. K_U08, K_U09
U2 - Student potrafi komunikować się z otoczeniem z użyciem specjalistycznej terminologii z zakresu filozofii przyrody i filozofii nauk przyrodniczych oraz uczestniczyć w debacie, odpowiednio przedstawiając i uzasadniając swoje stanowisko oraz oceniając w dyskusji różne opinie i stanowiska. K_U14
K1 - Student jest gotów do kultywowania i upowszechniania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy i poza nim, samodzielnego podejmowania decyzji, krytycznej oceny działań własnych oraz zespołów i organizacji, w których uczestniczy oraz do ponoszenia odpowiedzialności za skutki tych działań. K_K01-02, K_K05
K2 - Student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści oraz do uznawania znaczenia wiedzy ogólnej z zakresu filozofii w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych, a także do zasięgania opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązywaniem problemów. K_K01-02, K_K05
|
| Zakres tematów: |
1. Zagadnienie arché w greckiej filozofii przyrody (Tales, Anaksymander, Anaksymenes, Heraklit, Parmenides, pitagorejczycy, Empedokles, Anaksagoras)
2. Atomizm Leukipposa, Demokryta, Epikura i Lukrecjusza (Własności atomów i próżni, Determinizm mechanistyczny i ananke, Koncepcja minimae partes Epikura, Ciężar jako atrybut atomów, Teoria parenklizy)
3. Filozofia przyrody Platona i platonizm w filozofii przyrody (Świat obiektów idealnych a świat przyrody, Elementy matematyczne żywiołów i bryły Platońskie,
Miejsce i czas w filozofii przyrody Platona, Problem matematyczności przyrody - podstawowe zagadnienia, Platonizm we współczesnej filozofii przyrody)
4. Filozofia przyrody Arystotelesa (Struktura Kosmosu, Cztery przyczyny, Teoria pierwiastków, Dynamika Arystotelesa, Argumenty Arystotelesa przeciwko istnieniu próżni)
5. Filozofia przyrody Kartezjusza (Prawidła metody analitycznej, Cogito ergo sum, Program mechanicyzmu, Istota materii, Dualizm res cogitans i res extensa,
Korpuskularny model materii)
6. Filozofia przyrody Newtona (Zasady dynamiki Newtona i prawo powszechnego ciążenia, Atomistyczna koncepcja materii Newtona, Absolutny czas i absolutna przestrzeń, Argumenty Newtona za istnieniem absolutnej przestrzeni, Determinizm mechanistyczny i demon Laplace'a, Bóg w filozofii przyrody Newtona)
7. Leibniza krytyka filozofii przyrody Newtona (Podstawowe założenia metafizyczne Leibniza, Krytyka pojęć absolutnego czasu i absolutnej przestrzeni,
Relacjonistyczna koncepcja czasu i przestrzeni Leibniza, Krytyka atomizmu,
Monadologia).
8. Idealizm subiektywny Berkeley’a (Esse est percipi, Immaterializm, Spirytualizm, Krytyka poglądów Newtona na czas, przestrzeń, atomizm i grawitację).
9. Hume’a krytyka pojęcia przyczynowości i problem indukcji, Hume’a krytyka pojęcia substancji.
10. Kanta koncepcja czasu i przestrzeni, Sądy syntetyczne a priori w ujęciu Kanta.
11. Filozoficzne zagadnienia teorii względności (Doświadczenie Michelsona-Morley’a, Szczególna zasada względności, Względność równoczesności, Dylatacja czasu, Skrócenie GitzGeralda-Lorenza, Paradoks bliźniąt, Czasoprzestrzeń Minkowskiego, Ogólna zasada względności, Geometrie nieeuklidesowe, Grawitacja jako zakrzywienie czasoprzestrzeni).
12. Elementy filozofii kosmologii (Problemy nieskończoności czasowej i przestrzennej Wszechświata: paradoks fotometryczny, paradoks grawitacyjny, teoria śmierci cieplnej; Zasada kosmologiczna; Ucieczka galaktyk: przesunięcie ku czerwieni, efekt Dopplera, prawo Hubble’a; Modele Friedmana i geometria czasoprzestrzeni; mikrofalowe promieniowanie tła; Model standardowy Wielkiego Wybuchu; zasada antropiczna; koncepcja wieloświata)
|
