Metodologia badań naukowych

Student/ka:

- chce i potrafi czytać ze zrozumieniem teksty naukowe,

- jest skłonny opanować terminy pomocne w refleksji metodologicznej,

- jest zainteresowany możliwością rozróżniania przyczyn i następstw przemian kulturowych w dyskursach naukowych i społecznych.

3 ETCS = 75 H - 90H (1 ECTS 25-30 h)

godziny kontaktowe: 30 KW

praca własna studenta:

samodzielna praca studenta: 45-60

W TYM

- studiowanie literatury przedmiotu: 35/50

- przygotowanie się do kolokwiów i zaliczenia: 10

ocena ciągła,

składowe:

- aktywność w realizacji zadanych zadań oraz merytoryczność odpowiedzi:

¼ oceny

- zaangażowanie w studiowanie literatury przedmiotu

¼ oceny

kolokwium końcowe

2/4 oceny

ocena końcowa:

średnia arytmetyczna z ww. składowych (wyniki prac śródsemestralnych) z uwzględnieniem prac dla chętnych

Blok I zagadnień

* Metodologia badań naukowych zakres problemowy; Istota i pojęcie metodologii OGÓLNEJ;

* Istota i pojęcie wiedzy (nauki); Status Poznawczy Nauki; Metoda Naukowa;

* Elementy systemu wiedzy; Cele i funkcje badań naukowych; Procesy poznania naukowego;

* Złożoność fenomenu Prawdy / prawdy: Od prawdy absolutnej do epistemicznej koncepcji prawdy;

* Typy badań naukowych: Badania podstawowe, Badania kompleksowe, Badania heurystyczne;

Blok II zagadnień

* Metodologia archeologii jako przykład normatywnej metodologii badań naukowych;

* Metody badawcze i proces badawczy w archeologii z perspektywy metodologicznej

* Dobre praktyki i standardy badań naukowych (rekomendacje NID) i publikacji naukowych (ich rodzaje i specyfika);

* Archeologia w teorii i praktyce z perspektywy metodologicznej;

* Koncepcja badań transdycyplinarnych i wielodyscyplinarnych na wybranym przykładzie archeologii historycznej;

Blok III zagadnień

* Wiedza i jej re-prezentacja jako elementy kultury;

* Wyjaśnianie i uzasadnianie; rodzaje wyjaśnień naukowych; dedukcja i indukcja; przykłady z domeny nauk o przeszłości we współczesności;

* Prospołeczność Naukowca: reaktywna i proaktywna

* Problemy badawcze; Pytania badawcze;

* Metodologia badań naukowych – podsumowanie, Metodologia ogólna versus Metodologia szczegółowa.

Literatura Podstawowa:

Apanowicz J. 2002. Metodologias Ogólna, Gdynia.

Buko A., Urbańczyk P. 2000. Archeologia w teorii i praktyce, Warszawa.

Bachmann-Medick D. 2012. Cultural Turns. Nowe kierunki w naukach o kulturze, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa.

Bronk A. 2006. Metoda Naukowa, "Nauka" 1/2006, s. 47-64.

Cichosz W. 2000. Metodologia. Elementarz Studenta. Gdańsk. Domańska E. (red.) 2010. Teoria Wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humianistyki. Antologia, Poznań.

Domańska E. (red.) 2010. Teoria Wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humianistyki. Antologia, Poznań.

Domańska E. 2018. Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała. Poznań.

Frankfort Nachmias Ch., Nachmias D. 2001. Metody badawcze w Naukach społecznych, przeł. E. Hornowska, Poznań.

Grobler A. 2006. Metodologia Nauk, Kraków.

Kowalewski J., Piasek W. (red.) (2010) „Zwroty” badawcze w humanistyce. Konteksty poznawcze, kulturowe i społeczno-instytucjonalne, Olsztyn.

Mamzer H., Ostoja-Zagórski J. 2007. Orientacje badawcze w polskiej archeologii, "Nauka", 1/2007, s. 131-148.

Ostoja-Zagórski J.(red.) 1997. Jakiej archeologii potrzebuje współczesna humanistyka? Poznań.

Tabaczyński S., Cyngot D., Marciniak M., Zalewska A. (red.) 2012 .Przeszłość społeczna.Próba konceptualizacji.Poznań.

Zalewska A. 2005. Teoria źródła archeologicznego i historycznego we współczesnej refleksji metodologicznej, Lublin.

Zalewska A. 2017. Archeologia czasów współczesnych i (nie)moc działania materialnych śladów Wielkiej Wojny w Polsce, „Ochrona Zabytków” 2017/2, s. 47-77.

Zalewska A. 2021. Archeologia frontu wschodniego Wielkiej Wojny jako wyzwanie, Lublin-Warszawa

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

w stopniu pogłębionym specyfikę przedmiotową i metodologiczną (fakty, teorie, metody) archeologii, nauk humanistycznych i innych współpracujących z archeologią, zna terminologię związaną z metodologią nauk humanistycznych [K_W01, P7U_W, P7S_WG]

w stopniu pogłębionym uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę obejmującą kluczowe zagadnienia, uwzględniającą interdyscyplinarny charakter archeologii [K_W02, P7U_W, P7S_WG]

w stopniu pogłębionym złożone uwarunkowania i aksjologiczny kontekst prowadzonych działań w zakresie archeologii w zakresie uwarunkowań kulturowych [K_W05, P7U_W, P7S_WK]

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI

- samodzielnie formułować i analizować problemy badawcze z zakresu archeologii oraz innowacyjnie dobierać metody i narzędzia ich rozwiązywania, z wykorzystaniem nowej wiedzy, także z innych dziedzin oraz zaawansowanych technik informacyjno-komunikacyjnych, formułować i weryfikować hipotezy [K_U01, P7U_U, P7S_UW]

przeprowadzić krytyczną analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, opracowywać i prezentować wyniki pozwalające na rozwiązywanie także nietypowych zadań/problemów w obrębie metodologii badań naukowych w tym operować terminami z zakresu ogólnej metodologii nauk [K_U02, P7U_U, P7S_UW]

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: ABSOLWENT JEST GOTÓW DO

tworzenia i rozwijania wzorów właściwego postępowania w środowisku pracy, w tym we wspólnocie interpretacyjnej i życia, w tym wspólnocie/ wspólnotach pamięci a także krytycznej oceny odbieranych treści oraz uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych [K_K01, P7U_K, P7S_KK]

aktywnego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu naukowym i kulturalnym, korzystania z jego różnorodnych form oraz z opinii ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym rozwiązaniem problemu [K_K02, P7U_K, P7S_KK]