Teoria i metodologia wiedzy o bezpieczeństwie

Wstępna wiedza o bezpieczeństwie narodowym i międzynarodowym oraz jego dynamice.

4 pkt. ECTS

Godziny kontaktowe

Wykład - 15 h

Ćwiczenia - 15 h

Konsultacje - 5 h

Łączna liczba godzin z udziałem nauczyciela akademickiego - 35

Liczba pkt. ECTS z udziałem nauczyciela akademickiego - 1,5

Godziny nie kontaktowe

Przygotowanie się do zajęć - 30

Przygotowanie się do egzaminu - 35

Łączna liczba zajęć bez udziału nauczyciela akademickiego - 65

Liczba punktów ECTS bez udziału nauczyciela akademickiego - 2,5

W01Wykład, dyskusja

W06 Egzamin pisemny

U01 Wykład, dyskusja

U02 Dyskusja, prezentacja multimedialna, debata

U03 Wykład, dyskusja

K02 debata, dyskusja

U2, K1, K2 zaliczenie ustne

Zajęcia prowadzone są w formie stacjonarnej

1) Wieloznaczność pojęcia bezpieczeństwo

- bezpieczeństwo jako wartość, proces, praktyka zapewniania

- bezpieczeństwo narodowe czy międzynarodowe?

- bezpieczeństwo wewnętrzne czy zewnętrzne

- bezpieczeństwo obiektywne czy subiektywne

2) Dynamika zakresu przedmiotowego, podmiotowego i przestrzennego bezpieczeństwa

- uwarunkowania dynamiki bezpieczeństwa

- monowymiarowość bezpieczeństwa w okresie zimnej wojny

- wielowymiarowość bezpieczeństwa po zimnej wojnie

- autonomizacja wymiarów bezpieczeństwa

- autonomizacja wymiaru ekologicznego

- autonomizacja wymiaru energetycznego

- autonomizacja cyberbezpieczeństwa

- autonomizacja bezpieczeństwa w komunikacji i transporcie

- dynamika zakresu podmiotowego bezpieczeństwa

- dynamika zakresu przestrzennego

3) Zagrożenia bezpieczeństwa

- istota zagrożeń bezpieczeństwa

- wielowymiarowość i wielopodmiotowość zagrożeń bezpieczeństwa

- hybrydowość zagrożeń bezpieczeństwa

- istota i zakres

- zagrożenia asymetryczne

- konflikty hybrydowe

- uwarunkowania na poziomie systemu międzynarodowego zagrożeń bezpieczeństwa

4) Działania na rzecz bezpieczeństwa

- działania państw

- system bezpieczeństwa narodowego

- kultura strategiczna państw

- neutralność i polityka neutralności

- działania na poziomie środowiska międzynarodowego

- systemy bezpieczeństwa międzynarodowego (system równowagi sił, system bezpieczeństwa zbiorowego, system zbiorowej obrony)

- koncepcja demokratycznego pokoju

- koncepcja bezpieczeństwa kooperacyjnego

5) Badanie bezpieczeństwa

- pytania badawcze

- podejścia teoretyczne (realizm, liberalizm, konstruktywizm)

- szkoły badania bezpieczeństwa

- szkoła kopenhaska

- szkoła walijska

- metody badania bezpieczeństwa

- konstrukcje analityczne badania bezpieczeństwa

Literatura :

M. Pietraś, Bezpieczeństwo międzynarodowe, w: M. Pietraś (red.), Międzynarodowe stosunki polityczne, Lublin 2021, s. 437-470.

M. Pietraś, Kategoria „bezpieczeństwo zdrowotne” w studiach bezpieczeństwa, w: H. Chałupczak, K. Marzęda-Młynarska, M. Pietraś, E. Pogorzała (red.), Zagrożenia bezpieczeństwa w procesach globalizacji. Zagrożenia zdrowotne. Lublin – Zamość 2022, s. 15-50

M. Pietraś, Środowisko (nie)bezpieczeństwa Sojuszu Północnoatlantyckiego, w: W. Paruch, M. Pietraś, B. Surmacz (red.), Sojusz Północnoatlantycki w środowisku niepewności i zmiany. Dwadzieścia lat członkostwa Polski, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2020, s. 25-61

M. Pietraś, Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa in statu nascendi."Sprawy Międzynarodowe" 1997 nr 2

M. Pietraś, Specyfika zagrożeń bezpieczeństwa w procesach globalizacji, w: H. Chałupczak, K. Marzęda-Młynarska, M. Pietraś, R. Suduł (red.), Zagrożenia bezpieczeństwa w procesach globalizacji, Zagrożenia polityczne, Lublin 2020, s. 15-44,

M. Pietraś, Autonomiczność bezpieczeństwa energetycznego w stosunkach międzynarodowych, w: M. Pietraś, J. Misiągiewicz (red.), Bezpieczeństwo energetyczne we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Wyzwania, zagrożenia, perspektywy, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2017,

M. Pietraś, K. Wojtaszczyk (red.), Polska w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego, Warszawa 2016

G. Rydlewski, Megasystem bezpieczeństwa narodowego w Polsce. Ujęcie procesowe i funkcjonalno-decyzyjne. Toruń 2017

R. Kuźniar, i inni, Bezpieczeństwo międzynarodowe, Warszawa 2012

J. Czaputowicz, Bezpieczeństwo międzynarodowe. Współczesne koncepcje. Warszawa 2012

K. Żukrowska, M. Grącik (red.), Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, Warszawa 2010

P. Williams(red.), Studia bezpieczeństwa, Kraków 2012

M. Pietraś, Uwarunkowania nowej jakości zbrojnych konfliktów wewnątrzpaństwowych/międzynarodowych, w: „Rocznik Nauk Społecznych KUL” 2013, nr 3, vol. 41, s. 33-67

M. Pietraś, Ukraina i NATO w pozimnowojennym środowisku bezpieczeństwa, „Sprawy Międzynarodowe” 2006, nr 4, s. 43-61

M. Pietraś, Kultura strategiczna Polski po 1989 roku, w: K. Czornik, M. Łakomy, M. Stolarczyk (red.), Dy-lematy polityki zagranicznej Polski na początku XXI wieku, Katowice 2014, s. 113-142

M. Pietraś, Poland’s Participation in NATO Operations, w: J. H. Matlary, M. Peterson (eds.), NATO’s European Allies. Military capability and political will, Palgrave Macmillan, London 2013, s. 205-231

M. Pietraś, Polityka antyterrorystyczna NATO, w: M. Pietraś, J. Olchowski (red.), NATO w pozimnowojennym środowisku (nie)bezpieczeństwa, Lublin 2011, s. 59-88

M. Pietraś, Transnarodowość zagrożeń asymetrycznych, w: S. Wojciechowski, R. Fiedler (red.), Zagrożenia asymetryczne, Wydawnictwo UAM, Poznań 2009, s. 73-94

M. Pietraś, Bezpieczeństwo państwa w późnowestfalskim środowisku międzynarodowym.w: S. Dębski, B. Górka-Winter (red.), Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa. Warszawa 2003

M. Pietraś, Bezpieczeństwo ekologiczne w Europie. Studium politologiczne Lublin 2000,

M. Pietraś, Globalizacja jako proces zmiany społeczności międzynarodowej. w: M. Pietraś (red.), Oblicza proce-sów globalizacji. Lublin 2002

M. Pietraś, Pozimnowojenny paradygmat bezpieczeństwa in statu nascendi."Sprawy Międzynarodowe" 1997 nr 2.

M. Pietraś, Bezpieczeństwo międzynarodowe, w: M. Pietraś (red.), Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 2007

M. Madej, Zagrożenia asymetryczne, Warszawa 2007

Wiedza:

* posiada wiedzę na temat ewolucji i specyfiki zagrożeń bezpieczeństwa jako dynamicznym procesie (K_W01) oraz działań państw i innych form życia społecznego na rzecz bezpieczeństwa narodowego międzynarodowego (K_W02);

*zna i rozumie podejścia teoretyczne oraz badania z zakresu bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego na gruncie nauk o polityce i administracji (K_W09);

Umiejętności:

* potrafi wykorzystywać posiadaną teoretyczną i metodologiczną wiedzę do identyfikacji i rozwiązywania złożonych problemów bezpieczeństwa (K_U01), oraz odpowiednio dobierać źródła i informacje na temat współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa i sposobów ich zapobiegania, weryfikując i dokonując krytycznej ich oceny (K_U02);

*potrafi dobierać i stosować nowe metody i narzędzia do badania złożonych problemów bezpieczeństwa (K_U03);

*potrafi analizować uwarunkowania i ewolucję zakresu podmiotowego i przedmiotowego bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego oraz formułować hipotezy badawcze i je testować (K_U04)

Kompetencje społeczne:

*jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy (K_K01);

*jest gotów do uznawania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu poznawczych i praktycznych problemów w tym korzystania z wiedzy eksperckiej (K_K02).