Komunikacja językowa

Dobra znajomość języka polskiego

1. Godziny kontaktowe (realizowane z udziałem prowadzącego):

a) wykład 30 h

b) ćwiczenia 30 h

Łączna liczba godzin realizowanych z udziałem nauczyciela akademickiego 60

2. Czas poświęcony na pracę indywidualną

a) przygotowanie do zajęć 30 h

b) studiowanie literatury przedmiotu: 30 h

c) przygotowanie się do egzaminu 30 h

Łączna liczba godzin poświęconych na pracę indywidualną studenta 90

Łączna liczba godzin 150

Sumaryczna liczba punktów ECTS dla modułu 5

W01 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja)

W02 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

W03 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

U01 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

U02 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

UO3 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

KS01 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

KS02 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

KS03 - wykład (egzamin ustny lub pisemny), ćwiczenia (dyskusja, prace zaliczeniowe)

Wykład omawia wybrane zagadnienia dotyczące komunikacji językowej, z uwzględnieniem specyfiki komunikacji językowej zachodzącej za pośrednictwem mediów:

1. Komunikowanie i język - objaśnienie pojęć.

2. Znak językowy jako jeden z rodzajów znaków - powstanie i właściwości.

3. Język jako narzędzie poznania świata.

3. Komunikacja werbalna a komunikacja pozawerbalna.

4. Warunki sprawności komunikacyjnej i warunki skuteczności komunikacyjnej

5. Teorie aktu komunikacji. Funkcje języka a funkcje wypowiedzi.

6. Teorie mownych zachowań człowieka - teoria aktów mowy, teoria kooperacji i implikatur konwersacyjnych, koncepcja genrów mowy.

7. Językowe środki służące realizacji intencji nakłaniającej (w tym językowe zachowania manipulacyjne), sprawczej i fatycznej (w tym gry językowe).

8. Dziedziny działalności perswazyjnej.

9. Specyfika werbalnej strony przekazów medialnych.

Ćwiczenia stanowią uzupełnienie treści wykładu i uczą zastosowania wiedzy w praktyce analitycznej i redakcyjnej. Zajęcia pod względem merytorycznym uzupełniają wykład, któremu towarzyszą, oraz pokazują możliwość wykorzystania przyswojonej przez studentów wiedzy w praktyce. Obejmują następujące zagadnienia:

1. Poziomy komunikowania - konteksty komunikacyjne - płaszczyzny oficjalności.

2. Teorie aktu komunikacji.

3. Najważniejsze funkcje mówienia - perswazja a manipulacja.

4. Teoria aktów mowy, teoria genrów mowy.

5. Teoria kooperacji i implikatur konwersacyjnych.

6. Przejawy i przyczyny łamania maksym konwersacyjnych w informacjach dziennikarskich.

7. Językowe środki służące realizacji intencji nakłaniającej (w tym językowe zachowania manipulacyjne).

8. Gry językowe.

1. Dybalska R., Kępa-Figura D., Nowak P., Przemoc w języku mediów, Lublin 2004.

2. Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Bauera, E. Chudzińskiego, Kraków 2000.

3. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t.2: Współczesny język polski, pod red. J. Bartmińskiego, Wrocław 1993.

4. Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, wydanie 2, Warszawa 2017.

5. Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1997.

6. Grzegorczykowa, Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2008.

7. Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 2019.

8. Grzywa A., Manipulacja. Mechanizmy psychologiczne, Kraśnik 1997.

9. Język a kultura (t. 4: Funkcje języka i wypowiedzi, pod red. J. Bartmińskiego, R. Grzegorczykowej, Wrocław 1991).

10. Język w mediach masowych, pod red. J. Bralczyka, K. Mosiołek-Kłosińskiej, Warszawa 2000

11. Kępa-Figura D., Multimodality of internet-mediated communication behaviour, [in:] Duskaeva, L. (Ed.) (2022). The Ethics of Humour in Online Slavic Media Communication (1st Ed.). Abingdon–New York: Routledge, pp. 15-24.

12. Kępa-Figura D., (Multimodaler) Text als Gegenstand linguistischer Forschung, „tekst i dyskurs – text und dyskurs” 15, 2021, s. 137-155.

Strona: (Multimodaler) Text als Gegenstand linguistischer Forschung | tekst i dykur (tekst-dyskurs.eu)]

13. Kępa-Figura D.,. Zasada kooperacji Paula Grice'a jako narzędzie oceny tekstu medialnego w edukacji polonistycznej, [w:] Magdalena Trysińska, Katarzyna Maciejak (red.), Kompetencje nauczyciela polonisty we współczesnej szkole: Między schematem a kreatywnością, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019, s. 243-260.

14. Kępa-Figura D.,. Świat w informacji dziennikarskiej - informacja czy interpretacja. Analiza językoznawcza, „Zeszyty Prasoznawcze” 3/2013, s. 350-363.

15. Kępa-Figura D.,. Wnioskowanie ukierunkowane kontekstem pragmatycznym w komunikacji medialnej, [w:] Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji III. Kontekst a komunikacja, pod. red. I. Matusiak-Kempy, S. Przybyszewskigo, Wydawnictwo Centrum Badań Europy Wschodniej UWM w Olsztynie, Olsztyn 2011, s. 279-291.

16. Kępa-Figura D.,. Istota fatyczności a komunikacja medialna, [w:] Teorie Komunikacji i Mediów 3, pod red. M. Graszewicza i J. Jastrzębskiego, Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2010. 3 , s. 89-100.

17. Kępa-Figura D.,. Gry językowe we współczesnej komunikacji medialnej – semantyczna i pragmatyczna analiza języka mediów, „Prace Językoznawcze Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego”, z. 11, 2009, s. 95-113.

18. Knapp M.L., Hall J.A., Komunikacja niewerbalna w interakcjach międzyludzkich, tłum. A. Śliwa, L. Śliwa, Wrocław 2000.

19. Kurcz I., Psychologia języka i komunikacji, Warszawa 2000.

20. Lyons J., Semantyka t.1-2, Warszawa 1984-89.

21. Manipulacja w języku, pod red. P. Krzyżanowskiego i P. Nowaka, Lublin 2004.

22. Mosty zamiast murów. O komunikowaniu się między ludźmi, pod red. J. Stewarda, Warszawa 2000.

23. Pisarek W., Język służy propagandzie, Kraków 1976.

24. Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008.

25. Przemoc w języku mediów? Analiza semantyczna i pragmatyczna audycji radiowych, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004, [współautorzy Renata Dybalska, Paweł Nowak], ss. 234.

26. Puzynina, J., O manipulacji językowej, [w:] Słowo-wartość-kultura, Lublin 1997

27. Puzynina, J., O pojęciu „manipulacji” oraz sensie wyrażenia „manipulacja językowa”, [w:] Nowomowa. Materiały z sesji naukowej poświęconej problemowi współczesnego języka polskiego odbytej na UJ w dniach 16 i 17 stycznia 1981, Londyn 1985

28. Tokarski R., Światy za słowami, Lublin 2013.

29. Warchala J., Formy perswazji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2019.

29. Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.

30. Seria "Współczesne media" 2008-2024, pod red. I. Hofman I., D. Kępy-Figury

W01 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien znać i rozumieć pojęcia oraz teorie wskazane w opisie programu (K_W03, K_W05, K_W09, K_W12);

W02 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien znać metody analizy przekazów intencjonalnych (dziennikarskich, propagandowych, reklamowych, homiletycznych) (K_W02, K_W05, K_W12);

W03 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien wykazywać się znajomością i rozumieniem: tendencji rozwojowych współczesnych mediów, właściwości języka współczesnej komunikacji medialnej (K_W02, K_W08, K_W09, K_W11, K_W13);

U01 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć rozpoznawać: płaszczyzny oficjalności, intencję właściwą pośrednich aktów mowy, językowe środki perswazyjne i sposoby manipulacji językowej, pragmatyczne uwarunkowania gatunków dziennikarskich (informacyjnych i publicystycznych), rodzaje gier językowych (K_U01, K_U02, K_U03, K_U06, K_U09, K_U10);

U02 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć zinterpretować przekazy dziennikarskie, reklamowe, propagandowe i homiletyczne (K_U01, K_U03, K_U10);

U03 - W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć formułować fortunne przekazy językowe (skutecznie wykorzystać środki językowe z uwzględnieniem funkcjonalnego i gatunkowego zróżnicowania wypowiedzi dziennikarskiej) (K_U06, K_U07, K_U09, K_U10);

KS01 - jest przygotowany do aktywnego odbioru komunikatów werbalnych (K_K02, K_K03, K_K06)

KS02 - jest przygotowany do wyrażania ocen dotyczących zastosowania perswazyjnych (w tym manipulacyjnych) środków językowych (K_K02, K_K03, K_K06);

KS03 - jest gotowy podjąć pracę w szeregu zawodów związanych z mediami, komunikacją i przetwarzaniem informacji (K_K04, K_K06).