Botanika farmakologiczna

wiedza biologiczna w podstawowym zakresie

Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:

udział w wykładach 15 x 2h 30h

udział w ćwiczeniach 15 x 3 h 45h

udział w konsultacjach związanych z zajęciami 15 x 1h 15h

Samodzielna praca studenta:

przygotowanie do ćwiczeń 15 x 2h 30h

przygotowanie do kolokwiów 3 x 10h 30h

przygotowanie do egzaminu 1 x 20h 20h

Sposób weryfikacji efektów kształcenia na studiach pierwszego stopnia zatwierdzonych na podstawie Uchwały Senatu UMCS Nr XXII-39.9/12 z dnia 25 kwietnia 2012 r. tj. od cyklu kształcenia 2012/2013

W1. wykład - zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

U1.,U2.,U3. wykład - zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

K1. K2. wykład- zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

Na podstawie uchwały Senatu UMCS Nr XXIV - 18.23/18 z dnia 27 czerwca 2018 r. tj. od cyklu kształcenia 2017/2018

W1. Wykład - zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

U1.,U2.,U3. wykład - zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

K1. zaliczenie na prawach egzaminu; laboratorium - kolokwia śródsemestralne, zaliczenie praktyczne (zielnik)

w miarę potrzeb zajęcia prowadzone z wykorzystaniem MS Teams i Wirtualny Kampus

Wykłady obejmują następujące zagadnienia:

Ziołolecznictwo kultur dorzecza Tygrysu i Eufratu, ziołolecznictwo chińskie, ziołolecznictwo egipskie (Papirus Ebersa), ziołolecznictwo starożytnej Grecji i Rzymu, herbaria europejskie i polskie. Surowce zielarskie. Źródła pozyskiwania, zasady zbioru, standaryzacja surowca Rozmieszczenie oraz ochrona zasobów roślin leczniczych w Polsce. Postacie ziołowych substancji leczniczych (wyciągi wodne: odwary, napary, maceraty, wyciągi alkoholowe: nalewki, wyciągi stabilizowane, wyciągi zagęszczone; preparaty ze świeżych lub suszonych ziół). Substancje czynne w ziołach (alkaloidy, glikozydy, olejki eteryczne, balsamy, żywice i in.). Podstawy systematyki botanicznej (typ, gromada, klasa, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek, forma, odmiana). Taksonomiczny przegląd roślin z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu farmakopealnym i kosmetycznym. Rośliny zarodnikowe, drzewiaste rośliny nagonasienne i okrytonasienne. Terapeutyczne zastosowanie surowców zielarskich i ich składników (fitoterapia): skóra - roślinne surowce wykorzystywane w preparatach dermatologicznych; układ nerwowy- roślinne surowce pobudzające, surowce halucynogenne, uspokajające (sedativa); układ krwionośny - surowce nasercowe, poprawiające krążenie; układ pokarmowy - surowce rozkurczające, przeciwbiegunkowe, przeczyszczające, pobudzające trawienie, żółciopędne, żółciotwórcze; układ moczowy - surowce o działaniu przeciwbakteryjnym, diuretycznym; układ oddechowy - roślinne surowce wykrztuśne, przeciwkaszlowe, napotne, dezynfekujące. Toksykologia roślin leczniczych: hepatoksyczność, neurotoksyczność, gastrotoksyczność, alergia

Ćwiczenia laboratoryjne:

Komórka roślinna. Elementy diagnostyczne komórki roślinnej. Tkanki roślinne: okrywające i wydzielniczo-wydalnicze. Budowa morfologiczna korzenia, pędu, liści, kwiatów, owoców i nasion. Ocena tożsamości wybranych surowców kosmetycznych i farmakopealnych w oparciu o analizę cech anatomicznych oraz fizyko-chemicznych. Surowce beztkankowe: olejki, oleje, miody. Podstawy systemu botanicznego i zasad nomenklatury. Systematyczny przegląd wybranych grup grzybów i roślin. Charakterystyka rodzin botanicznych zasobnych w rośliny lecznicze – prezentacja i opis przedstawicieli: Ranunculaceae, Brassicaceae, Lamiaceae, Rosaceae, Fabaceae, Apiaceae, Asteraceae, Caryophyllaceae, Oleaceae, Apocynaceae, oraz roślin z klasy Monocotyledones (Jednoliścienne). Rozpoznawanie roślin poznanych na ćwiczeniach, materiały zielnikowe.

1. Broda B. 2002. Zarys botaniki farmaceutycznej. PZWL, Warszawa

2. Szweykowscy A.J. 2012. Botanika. PWN, Warszawa

3. Gudeja J. 2012. Roślinne surowce lecznicze – badania makroskopowo-

mikroskopowe. Skrypt do ćwiczeń z farmakognozji. Uniwersytet

Medyczny w Łodzi Katedra i Zakład Farmakognozji

4. Van Wyk B.E., Wink M. 2017. Medicinal Plants of the World. Wallingford:

CABI Publishing.

5. Lamer-Zarawska E. , Kowal-Gierczak B., Niedworok J. 2014. Fitoterapia i

leki roślinne. PWL, Warszawa

6. Alamgir A.N.M. 2017. Therapeutic Use of Medicinal Plants and Their

Extracts: Volume 1 Pharmacognosy. Springer

7. Czerpak R., Jabłońska – Trypuć A. 2008. Roślinne surowce kosmetyczne.

MedPharm Polska, Wrocław

8. Jabłońska – Trypuć A., Czerpak R. 2008. Surowce kosmetyczne i ich

składniki. MedPharm Polska, Wrocław

9. Rutkowski L. 2004. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski

niżowej. PWN, Warszawa

Na podstawie Uchwały Senatu UMCS Nr XXII-39.9/12 z dnia 25 kwietnia 2012 r. tj. od cyklu kształcenia 2012/2013

WIEDZA

W1. Posiada wiedzę specjalistyczną w zakresie wybranej specjalności w ramach kierunku studiów chemicznych. K_W18

UMIEJĘTNOŚĆ

U1. Potrafi ocenić korelację wiedzy zdobytej w ramach przedmiotów specyficznych dla wybranej specjalności z zakresem wiedzy podstawowych przedmiotów chemicznych. K_U29

U2. Potrafi utworzyć opracowanie przedstawiające osiągnięte rezultaty w ramach ćwiczeń laboratoryjnych i rozwiązywania problemów w trakcie innych rodzajów zajęć. K_U30

U3. Potrafi uczyć się samodzielnie. K_U34

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1. Zna ograniczenia własnej wiedzy i rozumie konieczność dalszego kształcenia. K_K01

K2. Potrafi formułować zagadnienia służące dalszemu pogłębianiu wiedzy. K_K03

Na podstawie Uchwały Senatu UMCS Nr XXIV - 18.23/18 z dnia 27 czerwca 2018 r. tj od cyklu kształcenia 2017/2018

WIEDZA

W1 Absolwent zna i rozumie wybrane zagadnienia z zakresu nauk biologicznych i przyrodniczych umożliwiające dokonywanie opisu oraz interpretacji zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie ożywionej. K_W04

W2. Absolwent zna i rozumie wybrane pojęcia z zakresu studiowanej specjalności, dysponuje rozszerzoną wiedzą w zakresie wybranych działów chemii pozwalającą na posługiwanie się właściwą terminologią i nomenklaturą oraz opisem zjawisk typowych dla danej specjalności. K_W05

W3. Absolwent zna i rozumie podstawy budowy i działania aparatury naukowej typowej dla wybranej specjalności. K_W08

UMIEJĘTNOŚĆ

U1. Absolwent potrafi powiązać wiedzę z podstawowych przedmiotów chemicznych z wiedzą przedmiotów charakterystycznych dla danej specjalności. K_U04

U2. Absolwent potrafi planować i realizować proces samokształcenia. K_U08

U3. Absolwent potrafi planować i organizować pracę własną i w zespole. K_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1. Absolwent jest gotów do oceny własnej wiedzy i rozumie konieczność dalszego kształcenia. K_01

K2. Absolwent jest gotów do samodzielnego podejmowania decyzji i oceny działań własnych i grupy, a także przyjmowania odpowiedzialności za skutki tych działań K_K02

K3. Absolwent jest gotów uznania znaczenia wiedzy w rozwiązywaniu problemów poznawczych i praktycznych. K_K03