Czym jest czas?

Ogólna wiedza humanistyczna na poziomie studiów licencjackich

Godziny kontaktowe (z udziałem nauczyciela akademickiego)

Konwersatorium 30 h, 1 ECTS

Konsultacje i zaliczenie 5h

Łączna liczba godzin z udziałem nauczyciela akademickiego 35h

Liczba punktów ECTS z udziałem nauczyciela akademickiego 1 ECTS

Godziny niekontaktowe (praca własna studenta)

Studiowanie literatury 20h

Przygotowanie się do zaliczenia 10h

Łączna liczba godzin nie kontaktowych 20

Lic3ba punktów ECTS za godziny niekontaktowe 2

W1-W3 Rozmowa

U1-U3 Ocena prezentacji studentów

K1-K2 Obserwacja dyskusji w grupie

Tematyka zajęć dotyczy czasu i temporalności w różnych wymiarach konceptualnych – czasu linearnego, czasu przeżywanego, rytmów i cykli biologicznych i społecznych, skończoności. Studenci zapoznają się z refleksją nad czasem mieszczącą się, z grubsza, w czterech tradycjach filozoficznych – fizykalistycznej, analityczno-metafizycznej, fenomenologiczno-hermeneutycznej, kognitywistyczno-empirycznej. W oparciu o kluczowe dla poszczególnych tradycji teksty historyczne i współczesne do nich komentarze, poruszone zostaną kwestie dot. ontologii i epistemologii czasu, w tym zagadnienia metodologiczne dotyczące obiektywizacji strumienia świadomości. Ponadto zajęcia dotkną tematyki rytmów biologicznych, społecznego wymiaru czasu, psychopatologii doświadczenia temporalnego oraz czasoprzestrzeni.

Obowiązkowa (fragmenty):

Arystoteles, Fizyka, PWN 1968.

Augustyn, Św. Wyznania, przeł. Z. Kubiak, Kraków: Znak 2006.

Fuchs, T. (2013). Temporality and Psychopathology. Phenomenology and the Cognitive Sciences, 12(1), 75–104.

Hawking, S. Krótka historia czasu, Zysk i S-ka 2015.

Husserl, E. (1991). On the Phenomenology of the Consciousness of Internal Time (1893-1917) (J. B. Brough, Trans.). Kluwer Academic Publishers.

Heidegger, M. Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa: PWN 1994.

Kant. I. Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, Kęty: Antyk 2001.

Koselleck, R. Semantyka historyczna, przeł. W. Kunicki, red. H. Orłowski, Wydawnictwo Poznańskie 2001.

Melges, F. T. (1982). Time and the Inner Future. A Temporal Approach to Psychiatric Disorders. John Wiley & Sons, Ltd.

Minkowski, E. (1970). Lived Time. Phenomenological and Psychopathological Studies (N. Metzel, Trans.). Northwestern University Press.

McTaggart, J. E. (1908). The Unreality of Time. Mind: A Quaterly Review of Psychology and Philosophy, 17, 456–473.

Poeppel, E. Granice świadomości, Państwowy Instytut Wydawniczy 1989.

Rosa H. Przyspieszenie, wyobcowanie, rezonans. Projekt krytycznej teorii późnonowoczesnej czasowości, Europejskie Centrum Solidarności 2020.

Uzupełniająca:

Calender C. ed. The Oxford Handbook of Philosophy of Time, OUP, Oxford 2013.

Buczyńska-Garewicz, H. Metafizyczne rozważania o czasie, Kraków: Universitas 2003.

Carr, D. Przyszła przeszłość, O hierarchizacji wymiarów czasu u Husserla, Diltheya i Heideggera, w: Wokół rozumienia, Studia i szkice z hermeneutyki, przeł. G. Sowinski, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papierskiej Akademii Teologicznej 1993, s. 415 – 436.

Kracauer, S. Time and History, w: History and Theory, Beiheft 6 (1966) History and the Concept of Time, s. 65 – 78.

Michalski, K. Logika i czas, próba analizy Husserlowskiej teorii sensu, Warszawa: PIW 1988.

Mooij, J.J.A. Time and Mind, The History of a Philosophical Problem, trans. P. Mason, Leiden – Boston: Brill 2005.

Ricoeur, P. Time and Narrative, Vol. III, trans. K. Blamey, D. Pellauer, Chicago and London: The University of Chicago Press 1988.

Such, J. Kłopoty fizyki i kosmologii z uniwersalnością czasu, w: Nowa Krytyka 16 (2004), s. 161 – 166.

Turetzky, P. Time, London and New York: Routledge 1998.

Wrzosek, W. In Search of Historical Time. An Essay on Time, Culture, and History, w: Narration and Explanation, ed. J. Topolski, Amsterdam – Atlanta, GA: Rodopi 1990, s. 119 – 129.

Wiedza:

W1, Student nabywa elementarnej wiedzy z zakresu historii filozoficznej refleksji nad czasem

W2, Wie, na czym polega różnica między głównymi nurtami refleksji nad czasem, w szczególności odmiennymi konceptualizacjami tego fenomenu

W3, Zna podstawową terminologię z zakresu psychologii i psychopatologii doświadczenia temporalnego

Umiejętności:

U1, Student potrafi scharakteryzować podstawowe koncepcje dot. „natury” czasu oraz roli świadomości w jego percepcji/doświadczeniu

U2, Potrafi ze zrozumieniem zapoznawać się z filozoficzną literaturą anglojęzyczną dot. temporalności

Kompetencje społeczne:

K1, Student nabywa kompetencji komunikacji abstrakcyjnych idei w prostej formie oraz argumentacji