Teorie w analizach socjologicznych

Znajomość podstaw socjologii, głównych pojęć i zakresu problemowego socjologii.

Metodologiczne podstawy wiedzy o teoriach naukowych i relacji między teoriami a rzeczywistością społeczną.

Wiedza o rozwoju myśli społecznej, ze szczególnym uwzględnieniem teorii socjologicznych w XX w.

Udział w wykładach - 1 pkt ECTS

Uczestnictwo w konwersatoriach - 1 pkt ECTS

Praca własna, przygotowanie do konwersatoriów - około 45 godzin 1,5 pkt ECTS

Praca własna, przygotowanie do egzaminu - około 45 godzin 1,5 pkt ECTS

Wiedza: K_W 03, K_W 04 pisemne prace cotygodniowe na ćwiczeniach, kolokwium, egzamin ustny.

K_U 02 06 pisemne prace cotygodniowe na ćwiczeniach, kolokwium, egzamin ustny.

K_U 10 pisemne prace cotygodniowe, kolokwium

K_U 11 ustny egzamin

K_K 06 pisemne prace, kolokwium, egzamin ustny.

Przedmiot Teorie w analizach socjologicznych ma na celu zapoznanie studentów z kierunkami rozwoju refleksji teoretycznej w socjologii oraz ukazanie powiązań z prowadzonymi w socjologii współczesnej badaniami, diagnozami i studiami empirycznymi zjawisk społecznych.

Studenci poznają problematykę teoretyczną, a równocześnie ćwiczą się w możliwościach aplikacji omawianych teorii do konkretnych zagadnień społecznych w polskim kontekście.

Wykład i ćwiczenia wzajemnie się uzupełniają.

Wykład ma za zadanie prezentację wybranych problemów teoretycznych w socjologii współczesnej, omówienie ich pochodzenie i kontekst oraz przedyskutowanie zakresu aplikacji do zagadnień empirycznych.

Ćwiczenia poświęcone są temu samemu zestawowi teorii. Celem zajęć jest głębsza analiza zawartości teorii na podstawie omówienia tekstów kanonicznych oraz tekstów, będących zastosowaniami koncepcji i pojęć teoretycznych do projektowania i przeprowadzania analiz konkretnych problemów socjologicznych.

W zakres zajęć wchodzą:

- refleksja Giddensa, Baumana, Becka i Norberta Eliasa nad nowoczesnością i jej przemianami jako rama dla następnych koncepcji;

- problem refleksyjności i sprawstwa (Margaret Archer, Anthony Giddens),

- nowa wersja teorii systemowej: Niklas Luhmann i możliwe zastosowania,

- Ervinga Goffmana socjologia codzienności,

- teoria Pierre'a Bourdieu jako podstawa do analiz stylów życia i porządku dominacji, zastosowania i rozwinięcia w polskiej socjologii;

- Jeffreya Alexandra analizy kultury na przykładzie badań sfery publicznej i dyskursu o społeczeństwie obywatelskim;

- Michela Foucault koncepcja władzy-wiedzy i zastosowania w socjologii wiedzy;

- Bruno Latoura teoria aktora-sieci i problem aktorów nie-ludzkich, socjologia przedmiotów;

- myśl feministyczna i analizy genderowe jako przykład teorii krytycznej;

- studia postkolonialne i ich przydatność do badań nad społeczeństwem polskim.

Opracowania ogólne:

Baert, P., F. Carreira da Silva. 2013. Teorie społeczne w XX wieku i dzisiaj. Kraków: Nomos.

Jasińska-Kania, A. i in. (red.). 2008. Współczesne teorie socjologiczne. Tomy I-II. Warszawa: Scholar.

Wiedza:

- Posiada pogłębioną wiedzę o współczesnych teoriach socjologicznych i kierunkach rozwoju refleksji teoretycznej nad zjawiskami społecznymi,

- Zna możliwości zastosowania modeli i pojęć teoretycznych do formułowania i rozwiązywania problemów w konkretnych analizach.

Umiejętności:

- Potrafi zastosować wiedzę teoretyczną do analizy konkretnych współczesnych zjawisk i procesów społecznych,

- Umie krytycznie analizować zarówno warunki powstania, jak i ramy zastosowania wiedzy teoretycznej w konkretnych problemach badawczych,

- Potrafi przygotować pracę pisemną dotyczącą powiązania wiedzy teoretycznej z obszarami jej zastosowania,

- Potrafi przeanalizować zagadnienia dotyczące koncepcji i modeli teoretycznych w wypowiedzi ustnej.

Kompetencje:

- Jest przygotowany do samodzielnego poszerzania wiedzy i śledzenia rozwoju pojęć, modeli i teorii socjologicznych.