Wybrane aspekty językoznawcze (BN)

Znajomość języka niemieckiego na poziomie C1.

dyskusja, prezentacje multimedialne

Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie np. konsultacji zdalnej (łączna ilość godzin w semestrze): 5

Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zdalnej zajęć dydaktycznych (łączna ilośc godzin w semestrze): 30,0

Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych (łączna ilość godzin w semestrze): 15

Przygotowanie się studenta do zaliczenia (łączna ilość godzin w semestrze): 20

Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu (łączna ilość godzin w semestrze): 20

K_W01, K_W02, K_W03, K_U01, K_U02 K_U3..

Aktywność, referaty pisemne, znajomość zagadnienia

zaliczenie pisemne na ocenę

5,0 - znakomita wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4,5 - bardzo dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

4,0 - dobra wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

3,5 - zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale ze znacznymi niedociągnięciami

3, 0 - zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne, ale z licznymi błędami

2,0 - niezadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z wybranymi i jednocześnie centralnymi problemami poznawczymi współczesnej lingwistyki, jej przedmiotem badań, metodami i jej interdyscyplinarnością. Przedstawione treści stanowią przegląd zarówno wybranych tradycji, podejść, koncepcji, jak tez najnowszych osiągnięć naukowych w zakresie badań nad naturą języka, jego strukturą/architekturą i funkcją. Studenci poznają m.in złożone relacji między myślą a językiem, zostaną

wprowadzeni w kluczowe zagadnienia standardowej gramatyki generatywno-transformacyjnej N. Chomsky`ego, jak też we współcześnie proponowane modele gramatyki beztransformacyjnej, teorię rządu i wiązania i tzw. minimalistyczny program N. Chomsky`ego. Analiza MP-programu pozwoli wykazać, że N. Chomsky i zwolennicy tej wersji teorii syntaktycznej zmierzają w kierunku postulowania wrodzoności wszystkich tzw. gramatyk jądrowych w całej ich złożoności, tj. sparametryzowanych uniwersaliów, jak też swoistego magazynu właściwych poszczególnym gramatykom jądrowym wartości parametrów.

Omówione zostaną zagadnienia dot. semiotyki, i jej zakresu badań, pragmatyki jako działu semiotyki, użycia języka w komunikacji (teoria aktów mowy, teoria reguł konwersacji, implikatur i grzeczności komunikacyjnej) jak też problem relacji język- mózg, tj. dotychczasowych prób poszukiwania neurobiologicznych korelatów ludzkiej zdolności językowej.

Wykład jest w ścisłej korelacji z obraną specjalizacją oraz realizowanym w ramach seminarium projektem pracy magisterskiej.

Auer, P., 2013, Sprachwissenschaft. Grammatik – Interaktion – Kognition. Stuttgart.

Chomsky, N., 1970, Sprache und Geist. Frankfurt a.M.

Chomsky, N., 1977, Reflexionen über die Sprache. Frankfurt/M.

Chomsky, N., 1981, Regeln und Repräsentationen. Frankfurt/M.

Chomsky, N., 2000, On Nature and Language. Cambridge.

Chomsky, N., 2016, Was für Lebewesen sind wir?, Berlin.

Eco, U., 1987, Semiotik. Entwurf einer Theorie der Zeichen, München.

Ehlich, K., 2007, Sprache und sprachliches Handeln. Band 2: Prozeduren des sprachlichen Handelns, Berlin.

Everett, L. D., 2010, Das glücklichste Volk. Sieben Jahre bei den Pirahǎ-Indianern am Amazonas. München.

Fanselow, G./ Felix, S., 1987, Sprachtheorie Bd.1 - Grundlagen und Zielsetzungen. Tübingen.

Fanselow, G./Felix, S., 1997, Sprachtheorie. Band 2: Die Rektions- und Bindungstheorie,Tübingen.

Friederici, A. D., 2017, Language in Our Brain. The Origins of a Uniquely Human Capacity. Cambridge, MA.

Friederici, A. D., Chomsky, N., Berwick, R.C., Moro, A., & Bolhuis,J., 2017, Language, mind and brain. Nature Human Behaviour, 1, 713–722.

Grewendorf, G., 1995, Sprache als Organ-Sprache als Lebensform. Frankfurt a.M.

Grewendorf, G. 2006, Noam Chomsky, München.

Grewendorf, G./Hamm /Sternefeld, W., 1996, Sprachliches Wissen. Frankfurt a.M.

Grucza, F., 2002, Zu den Forschungsgegenständen der Linguistik und der Glottodidaktik. Zum Wesen menschlicher Sprachen und zu ihren Funktionen. In:

Hoffmann, L. (eds.) 2019, Sprachwissenschaft: Ein Reader 4., akt. und erw. Auflage, Berlin/New York.

Kindt, W., 2009, Pragmatik: die handlungstheoretische Begründung der Linguistik. In: H. M Müller (ed) Arbeitsbuch Linguistik, 289-305.

Linke / Nussbaumer / Portmann 1996, Studienbuch Linguistik, Tübingen. Meibauer, J., Demske, U., Geilfuß-Wolfgang, J., Pafel, J., Ramers, K. H., Rothweiler, M., & Steinbach, M. 2015, Einführung in die germanistische Linguistik (3. Aufl). Stuttgart..

Müller, H. M., 2009, Arbeitsbuch Linguistik (2. Aufl). Stuttgart.

Müller, H. M., 2013, Psycholinguistik - Neurolinguistik: Die Verarbeitung von Sprache im Gehirn. Stuttgart: UTB, Fink.

Müller, S., 2010. Grammatiktheorie (2. Aufl.). Tübingen.

Müller, H. M.,/Rickheit, G., (es.), 2003, Neurokognition der Sprache, Tübingen.

Peirce, Ch. S. 1991, Naturordnung und Zeichenprozess, Schriften über Semiotik und Naturphilosophie, hsg. v. H. Pape, Frankfurt/M.

Pinker, S., 1996, Der Sprachinstinkt. München.

Pinker, S., 2000, Wörter und Regeln. Die Natur der Sprache. Frankfurt/M.

Pörings, R. Schmitz, U. (eds.) 2003, Sprache und Sprachwissenschaftt. Eine kognitiv orientierte Einführung, Tübingen.

Sadownik, B., 2010, Modulare Architektur der menschlichen Sprachfähigkeit – kognitive und neurobiologische Dimensionen, Lublin.

Saussure, F. de, 1997, Linguistik und Semiologie. Notizen aus dem Nachlass, Frankfurt/M.

Schwarz-Friesel, M., 2008, Einführung in die kognitive Linguistik. 3., vollst. überarb. u. erw. Aufl. Tübingen.

Schwarz-Friesel, M., 2013 (1. Aufl. 2007), Sprache und Emotion. Tübingen.

Schwarz-Friesel, M., Chur, J., 2014 (1. Aufl.1993),  Semantik. Ein Arbeitsbuch. Tübingen.

Skirl, H./Schwarz-Friesel, M., 2013, Metapher. Heidelberg.

Stelmaszczyk, P. (ed), 2011, Metodologie językoznawstwa. Od genu języka do dyskursu. Łódź.

Sternefeld, W., 2006, Syntax. Bd.1 /Bd 2, Tübingen.

Tomasello, M., 2006, Die kulturelle Entwicklung des menschlichen Denkens, Frankfurt/M.

Wierzbicka, A., 1999, Język – umysł – kultura, Warszawa.

Zima, E., 2021, Einführung in die gebrauchsbasierte Kognitive Linguistik. Berlin.

W1: student ma pogłębioną i poszerzoną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej badań językoznawczych, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować do kompleksowej realizacji zadań zawodowych, związanych z prowadzonymi na kierunku germanistyka ze specjalnościami - K_W01

W2: student zna w stopniu zaawansowanym i właściwie stosuje terminologię specjalistyczną z zakresu językoznawstwa, właściwą dla kierunku germanistyka - K_W02

W3: student zna najważniejsze stanowiska metodologiczne, teorie, szkoły, nurty i kierunki oraz główne tendencje rozwojowe w obrębie językoznawstwa na świecie - K_W03

W4: student zna specyfikę badań i metodologię z dyscypliny językoznawstwa, właściwą dla kierunku germanistyka - K_W04

U1: student potrafi posługiwać się zaawansowaną wiedzą teoretyczną z językoznawstwa, do argumentowania w języku niemieckim własnych poglądów lub poglądów innych autorów, do formułowania wniosków i tworzenia syntetycznych podsumowań, diagnozowania, analizowania i prognozowania sytuacji zawodowych, związanych z prowadzonymi na kierunku specjalnościami oraz dobierania strategii realizowania działań praktycznych - K_U01

U2: student potrafi w pogłębionym stopniu przeprowadzić w języku niemieckim analizę i interpretację różnych rodzajów tekstów i wytworów kultury materialnej, stosując oryginalne podejścia i nowe osiągnięcia w badaniach językoznawczych, określić ich znaczenie w pracy zawodowej, oddziaływanie społeczne oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym - K_U02

U3: student potrafi w zaawansowanym stopniu przetwarzać teksty niemieckojęzyczne, wyszukując, analizując, oceniając, selekcjonując i prawidłowo użytkując informacje pozyskane przy pomocy nowoczesnych technik informacyjnych- K_U03

U4: student potrafi dobierać i innowacyjnie wykorzystywać dostępne materiały, środki, metody pracy w języku polskim i niemieckim oraz wykorzystywać nowoczesne technologie, w tym technologie informatyczne, w celu projektowania i efektywnego realizowania działań zawodowych, typowych dla kwalifikacji odpowiadających programowi studiów na kierunku germanistyka - K_U04

U5: student posiada pogłębione umiejętności badawcze obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na rozwiązywanie także nietypowych zadań/problemów w języku polskim i niemieckim - K_U05

U6: student tpotrafi komunikować się z otoczeniem z użyciem specjalistycznej terminologii właściwej dla językoznawstwa K_U07

K1: student jest gotów do krytycznej oceny posiadanej wiedzy i odbieranych treści oraz rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego - K_K01

K2: student jest gotów podejmować autonomiczne profesjonalne działania zawodowe, określić priorytety służące realizacji wyznaczonego przez siebie lub innych zadania oraz dokonać analizy tych działań i wskazać obszary wymagające modyfikacji oraz zasięgania opinii ekspertów - K_K02

K3: student szanuje prawa autorskie i wykorzystuje znajomość literatury przedmiotu w sposób etyczny oraz zgodny z przyjętymi zasadami.