Warsztat naukowy historyka

brak

aktywność na zajęciach, praca pisemna

Celem zajęć jest rozbudowanie warsztatu studentów o nowe metody badawcze oraz poprzez zapoznanie ich z kilkoma ciekawymi kierunkami badań historycznych, głównie o charakterze interdyscyplinarnym. Koncepcja ćwiczeń opiera się nie tylko na dyskusji wyżej wymienionych. Równie istotna będzie praktyka zastosowania omawianych metod i koncepcji na wybranym materiale źródłowym.

Zakres tematów:

1. Wprowadzenie. Badanie przekazów źródłowych istotą pracy historyka. Użyteczność metod i perspektyw badawczych z pokrewnych dziedzin humanistyki.

2. Wytyczne społecznej historii kultury według szkoły Annales: warsztat historyka w ujęciu Marca Blocha.

3. Badanie przekazów narracyjnych (I). Doniosłość dostrzegania spójności ideowej fabuł oraz ich klasyfikacji gatunkowej. Analiza struktur opowieści w ujęciu Wladimira Proppa.

4. Badanie przekazów narracyjnych (II). Mit jako szczególny rodzaj wypowiedzi w koncepcji Rolanda Barthesa. Metoda porównawcza.

5. Perspektywy badawcze klasycznej antropologii kultury w ujęciu Marcela Maussa.

6. Historia i kognitywistyka.

7. Pamięć zbiorowa jako przedmiot badań: pamięć a historia mówiona, Pierre Nora i koncepcja "miejsc pamięci".

8. Badanie śladów pamięci zbiorowej w przekazach z dawnych epok.

9. Perspektywa przestrzeni w badaniach z kręgu społecznej i kulturowej historii lokalnej.

10. Historyk i przedmioty materialne.

11. Analiza przekazów wizualnych.

12. Bronioznawstwo i mundurologia jako obszary badawcze historii materialnej, historii kultury oraz użyteczne nauki pomocnicze historii.

13. Konstruowanie wykładu pracy historycznej.

M. Bloch, Pochwała historii czyli o zawodzie historyka, tłum. W. Jedlicka i H. Łaszkiewicz, Kęty 2009.

J. Banaszkiewicz, "Zamach stanu w Gnieźnie", czyli kilka uwag na marginesie książki Podanie o Piaście i Popielu, Rocznik Antropologii Historii, rok II, 2 (3), 2012, s. 239-252.

A. A. Kościółek, Od bajki do westernu – przykłady analiz strukturalnych tekstów narracyjnych, Studia Pedagogiczne. Problemy Społeczne, Edukacyjne i Artystyczne, 7, 1993, s. 43-68.

R. Barthes, Mit i znak – eseje, tłum. W. Błońska, Warszawa 1970.

J. Banaszkiewicz, Podanie o Piaście i Popielu – studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Warszawa 1986.

M. Mauss, Socjologia i antropologia, Warszawa 2001.

M. Rembowska-Płuciennik, Poetyka intersubiektywności - kognitywistyczna teoria narracji a proza XX wieku, Toruń 2012.

A. Harbus, Cognitive Approaches to Old English Poetry, Cambridge 2012.

B. Stock, Listening to the text. On the Uses of the Past, Baltimore–London 1990.

M. Halbwachs, Społeczne ramy pamięci, tłum. M. Król, Warszawa 2008.

P. Nora, Między pamięcią i historią: Les lieux de Mémoire, Tytuł Roboczy: Archiwum, 2, 2009, s. 4-12.

B. Szacka, Czas przeszły, pamięć, mit, Warszawa 2006.

P. Filipkowski, Historia mówiona i wojna, w: Wojna. Doświadczenie i zapis. Nowe źródła, problemy, metody badawcze, red. Sławomir Buryła, Paweł Rodak, wyd. Universitas, Kraków 2006, s. 13–35.

B. Korzeniowski, Pamięć zbiorowa we współczesnym dyskursie humanistycznym, Przegląd Zachodni, 60, 2005, nr 2, s. 121-138.

J. Banaszkiewicz, Usque ad hodiernum diem. Średniowieczne znaki pamięci, Przegląd Historyczny, 72, nr 2, 1981, s. 229–238.

Grzegorz Myśliwski, Pamiętnicy. Ludzie sędziwi jako źródła wiedzy o przeszłości na ziemiach polskich (do końca XVI w.), w: Europa barbarica, Europa christiana. Studia mediaevalia Carolo Modzelewski dedicata, red. R. Michałowski i in., Warszawa 2008, s. 113–126.

J. Le Goff, Historia i pamięć, tłum. A. Gronowska, J. Stryjczyk, Warszawa 2007.

Y.-F. Tuan, Przestrzeń i miejsce, tłum. A. Morawińska, Warszawa 1987.

G. Odoj, Tożsamość kulturowa społeczności małomiasteczkowej, Katowice 2007.

A. Gribben, Tain Bo Cuailnge: A Place on the Map, A Place in the Mind, Western Folklore, 49, 1990, nr 3, s. 277-291.

M. Krajewski, "Są w życiu rzeczy"... Szkice z socjologii przedmiotów, Warszawa 2013.

P. Burke, Naoczność. Materiały wizualne jako świadectwa historyczne, tłum. J. Hunia, Kraków 2012.

Z. Żygulski Jun., Broń w dawnej Polsce, Warszawa 1982.

J. Topolski, Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej, Poznań 2008.

WIEDZA: ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE

01 w pogłębionym stopniu specyfikę przedmiotową i metodologiczną nauk humanistycznych, ich najnowsze osiągnięcia oraz transdyscyplinarne kierunki rozwoju K_W05

02 zaawansowane metody analizy i interpretacji zdarzeń i procesów dziejowych, tendencji rozwojowych, teorii i szkół badawczych właściwych dla historii K_W06

UMIEJĘTNOŚCI: ABSOLWENT POTRAFI

03 formułować i analizować złożone i nietypowe problemy związane z badaniami historycznymi, wymagające integracji wiedzy z zakresu różnych dyscyplin humanistycznych K_U01

04 wykorzystywać zdobytą wiedzę do formułowania i testowania hipotez oraz poszukiwania innowacyjnych rozwiązań złożonych problemów typowych w badaniach historycznych K_U03

05 komunikować się na tematy specjalistyczne związane z badaniami historycznymi i – szerzej – humanistycznymi ze zróżnicowanymi kręgami odbiorców K_U04

KOMPETENCJE SPOŁECZNE: ABSOLWENT JEST GOTÓW DO

06 krytycznej oceny posiadanej wiedzy z zakresu historii oraz innych dyscyplin humanistycznych, a także przyswajanych treści nawiązujących do zagadnień historycznych K_K01