PF2: Sztuki wizualne i psychoanaliza

Rudymentarna wiedza dotycząca zjawisk kulturowych.

- udział w zajęciach realizowanych z udziałem wykładowcy (30 godzin)

- przygotowanie przez studenta pracy zaliczeniowej (30 godzin)

Łącznie: 60 godzin

Praca projektowa (referat/prezentacja): KW_06, KW_18, KU_02, KU_12. KU_15

Aktywność na zajęciach: KU_13

Tematyka podejmowana w ramach przedmiotu dotyczy zrębów teorii psychoanalitycznej i dokonywanych przez jej pryzmat interpretacji tekstów kultury (dzieł literackich, dzieł mieszczących się w szerokim spektrum sztuk wizualnych: obrazów malarskich, fotografii, utworów filmowych, wytworów kultury popularnej). Szczególny akcent położony jest na sposoby mediatyzowania i (re)kontekstualizowania wytworów kultury przez psychoanalizę i wszechobecność psychoanalitycznego idiomu w otoczeniu medialnym.

Obszary tematyczne:

1. Klasyczna psychoanaliza Freuda - zręby teorii. Inspiracje Nietzscheańskie. Freudowskie interpretacje dzieł mistrzów renesansu.

2. Medusa, Sinks i Gradiva – figury kobiece w plastyce i literaturze.

3. "Traumdeutung" i poetyka snu w malarstwie i kinie.

4. Jungowska teoria archetypów we współczesnej kulturze wizualnej. Archetypy w języku kina i reklamy.

5. Griselda Pollock, Hélène Cixous, Luce Irigaray, Beata Rank – psychoanaliza i feminizm.

6. Sztuka i literatura w interpretacjach Ernsta Krisa. Art brut; outsider art.

7. "Przeciw interpretacji" (?) Susan Sontag. Psychoanalizowanie fotografii.

Warunki uzyskania zaliczenia:

1. uczestnictwo w zajęciach

2. Wygłoszenie referatu (z prezentacją) na wybrany przez studentkę/studenta temat, zainspirowany treściami z zajęć.

3. Dodatkowo premiowana aktywność na zajęciach (uczestnictwo

w dyskusjach).

Aumont, Jacques, Marie Michel, Analiza filmu, Wyd. PWN, Warszawa 2013.

[rozdział: Psychoanaliza a analiza filmu, s. 297–329]

Freud ,Sigmund, Sztuki plastyczne i literatura, tłum. R. Reszke, Wyd. KR, Warszawa 2009.

Freud Sigmund, Objaśnianie marzeń sennych, tł. R. Reszke, Wyd. KR, Warszawa 2007.

Freud, Sigmund, Niesamowite, (w:) Idem, Pisma psychologiczne, t. 3,

tł. R. Reszke, Wyd. KR, Warszawa 1997, s. 233–262.

Freud, Sigmund, Totem i tabu, tł. J. Prokopiuk i M. Poręba, Wyd. KR, Warszawa 1993.

Jung, Carl Gustav, Archetypy i symbole. Pisma wybrane, tł. J. Prokopiuk, Warszawa 1993.

Kris, Ernst, Psychoanalytic Explorations in Art, International Universities Press, New York 1952.

Lacan, Jacques, Seminarium I. Pisma techniczne Freuda, tł. J. Waga, PWN, Warszawa 2017.

Pollock, Griselda (red.), Visual Politics of Psychoanalysis. Art and the Image in Post-traumatic Cultures, I. B. Tauris, London - New York 2013.

Rosińska, Zofia, Psychoanalityczne myślenie o sztuce, Wyd. PWN, Warszawa 1985.

Sontag, Susan, Przeciw interpretacji i inne eseje, tł. M. Pasicka, A. Skucińska, D. Żukowski, Wyd. Karakter, Kraków 2023.

Stępnik, Małgorzata, Sphinx and Gorgons: The Evolution of the Psychoanalytic Bestiary – Reinterpretations / Sfinks i gorgony – ewolucja psychoanalitycznego bestiarium. Reinterpretacje, “Widok. Teorie i Praktyki Kultury Wizualnej, Nr 35/ 2023, (n. pag; open access). ISSN: 2300-200X

Stępnik, Małgorzata, Outsiderzy, mistyfikatorzy, eskapiści w sztuce XX wieku. Studium postaw twórczych, Wyd. UMCS, Lublin 2016. [Rozdział IV]

Walsh, Maria, Art and Psychoanalysis, I. B. Tauris, London - New York 2012.

KW_06, KW_18 Student posiada podstawową wiedzę dotyczącą psychologicznych interpretacji zjawisk społecznych i kulturowych; rozumie psychologiczne aspekty tworzenia i recepcji tekstów kultury funkcjonujących w różnych kontekstach medialnych

KU_02, KU_12, KU_15 Student potrafi interpretować zjawiska społeczne i kulturowe w oparciu o rudymentarną wiedzę psychologiczną; umiejętnie analizuje interesujące go/ją zjawiska i umie stosownie zaprezentować wyniki swojej pracy stosując fachową terminologię z zakresu psychologii (psychoanalizy)

KU_13 Student potrafi w sposób trafny i przekonujący werbalizować swoje stanowisko w podejmowanych dyskusjach