Pedagogika wczesnoszkolna

brak

Godziny kontaktowe (z udziałem nauczyciela akademickiego) realizowane stacjonarnie lub on-line w przypadku kształcenia zdalnego:

Wykłady 30

Ćwiczenia 60

Łączna liczba godzin z udziałem nauczyciela akademickiego 90

Liczba punktów ECTS z udziałem nauczyciela akademickiego 3,6

Godziny niekontaktowe (praca własna studenta)

Przygotowanie się do zajęć dydaktycznych - 30

Studiowanie literatury przedmiotu - 25

Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów - 30

Łączna liczba godzin niekontaktowych 85

Liczba punktów ECTS za godziny niekontaktowe 3,4

Sumaryczna liczba punktów ECTS za moduł – 7

zadania praktyczne,

kolokwium,

egzamin cząstkowy

egzamin końcowy

Celem przedmiotu jest ukazanie specyfiki edukacji wczesnoszkolnej jako dziedziny nauki oraz obszaru praktyki. Treści modułu obejmują zagadnienia: miejsca pedagogiki wczesnoszkolnej wśród nauk pedagogicznych oraz kształcenia wczesnoszkolnego w systemie edukacji; historii jej rozwoju w kontekście zmian cywilizacyjnych i kulturowych; celów, przedmiotu, zadań i funkcji pedagogiki wczesnoszkolnej; dyskursów wczesnej edukacji; odmian postrzegania dziecka i dzieciństwa; właściwości rozwojowych dziecka w młodszym wieku szkolnym i ich znaczenia dla praktyki dydaktyczno-wychowawczej; specyficznych wymagań wobec organizacji procesu kształcenia i metodyki pracy z uczniami klas I-III; podstaw kształcenia zintegrowanego; dojrzałości szkolnej i gotowości do nauki w szkole; gotowości instytucjonalnej; adaptacji szkolnej; pierwszego i drugiego progu edukacyjnego; roli zawodowej nauczyciela i specyfiki roli nauczyciela-wychowawcy klas I-III; innowacyjności w praktyce zawodowej nauczycieli wczesnoszkolnych; wykorzystania rozwiązań zaliczanych do alternatyw pedagogicznych; tendencji w rozwoju pedagogiki wczesnoszkolnej; współpracy z rodzicami i środowiskiem społecznym.

Literatura obowiązkowa

Pozycje zwarte i ciągłe

1. Adamek, I. (2000). Podstawy edukacji wczesnoszkolnej. Kraków: Wyd. Impuls

2. Aries, P. (2010). Historia dzieciństwa. Warszawa: Wyd. Aletheia.

3. Brejnak W. (red.) O pomyślny start ucznia w szkole, Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Dysleksji Wydanie Specjalne, Warszawa 2002

4. Brzezińska, A.I. (red.). (2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa. Gdańsk: GWP.

5. Cackowska, M. (red.). (1998) Kształcenie integralne w klasach 0-3. Lublin.

6. Filipiak, E. (2012). Rozwijanie zdolności uczenia się. Sopot: GWP.

7. Filipiak, E. (red.). (2015). Nauczanie rozwijające we wczesnej edukacji według Lwa S. Wygotskiego. Od teorii do zmiany w praktyce. Bydgoszcz: Agencja Reklamowo-Wydawnicza ArtStudio.

8. Gruszczyk-Kolczyńska, E., Zielińska, E. (2009). Zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole. Warszawa: Wyd. Edukacja Polska.

9. Gruszczyk-Kolczyńska, E., Zielińska, E. (2011). Nauczycielska diagnoza gotowości do podjęcia nauki szkolnej. Jak prowadzić obserwację dzieci, interpretować wyniki i formułować wnioski. Kraków: Bliżej Przedszkola.

10. Klus-Stańska, D. (2019). Pedagogika wczesnoszkolna. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.) Pedagogika. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN.

11. Klus-Stańska, D., Nowicka, M. (2016). Sensy i bezsensy edukacji wczesnoszkolnej. Gdańsk: Wyd. Harmonia.

12. Klus-Stańska, D. (2004). Adaptacja szkolna siedmiolatków. Olsztyn: Wyd. UWM.

13. Klus-Stańska, D., Szczepska-Pustkowska, M. (red.). (2009). Pedagogika wczesnoszkolna - dyskursy, problemy, rozwiązania. Warszawa: Wyd. Akademickie i Profesjonalne.

14. Kusiak, K., Bednarczuk, B. (2015). (red.). Oblicza gotowości szkolnej. Gdańska: Wyd. Harmonia.

15. Kusiak K. (2016) Uczenie się uczenia, W: T. Parczewska (red.) Efektywność edukacji wczesnoszkolnej. Wybrane aspekty, Lublin: Wyd. UMCS, s. 63-75.

16. Schaffer, H.R. (2013). Psychologia dziecka. Warszawa: PWN.

17. Smolińska-Theiss, B. (2014). Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci klasy średniej. Warszawa: Wyd. APS.

18. Sosnowska-Bielicz E. (2018). Optymizm nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna.Vol.6, 2(12)/2018 pp.407-416

19. Sosnowska-Bielicz E. (2019). Wzorzec osobowego nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej – perspektywa nauczyciela. Lubelski Rocznik Pedagogiczny, Vol 28, No 3 (2019), s. 173-187

20. Sosnowska-Bielicz E. (2020). Obraz szkolnej codzienności nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej. Forum Pedagogiczne Tom 10 Nr 1 (2020) s.141-153

21. Sowińska, H., Michalak, R. (red.). (2004) Edukacja elementarna jako strategia zmian rozwojowych dziecka. Kraków: Wyd. Impuls.

22. Więckowski, R. (1998). Pedagogika wczesnoszkolna. Warszawa: WSiP.

23. Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk: GWP.

Źródła internetowe:

Murawska, B. Edukacja wczesnoszkolna. Pobrane z: http://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista/224-niezbednik-dobrego-nauczyciela/seria-3-edukacja-w-okresie-dziecinstwa-i-dorastania/1209-niezbednik-dobrego-nauczyciela-seria-3-edukacja-w-okresie-dziecinstwa-i-dorastania.html (data dostępu 22.09.2020r.)

Kamza, A. Rozwój dziecka. Wczesny wiek szkolny. Pobrane z: http://eduentuzjasci.pl/publikacje-ee-lista/214-niezbednik-dobrego-nauczyciela/seria-1-rozwoj-w-okresie-dziecinstwa-i-dorastania/1171-niezbednik-dobrego-nauczyciela-seria-1-rozwoj-w-okresie-dziecinstwa-i-dorastania.html (data dostępu 22.09.2020r.)

Akty normatywne

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej (...) pobrane z:

http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000356/O/D20170356.pdf (data dostępu 28.09.2020r.)

Literatura dodatkowa

1. Bednarczuk, B., Kusiak, K., Stawinoga, R. (2013). Respect for the Child – over Declarations. [in:] J.Z., Górnikiewicz, E., Jaszczyszyn (ed.). A Child in the World of Education – Education in the World of the Child. Białystok: Wyd. Uniwersyteckie Trans Humana. pp. 144-168.

2. Brzeziński, W. (2012). Obraz dziecka w perspektywie historyczno-porównawczej Przeszłość we współczesności, współczesność w przeszłości. Przegląd Pedagogiczny, 2012(1). pp. 141-153.

3. Gromkowska-Melosik, A. (2013). Feminizacja zawodu nauczycielskiego – „różowe kołnierzyki” i paradoksy rynku pracy. „Studia Edukacyjne”, nr 25, pp. 85–100.

4. Klus-Stańska, D. (2010). Infantylizujący stereotyp nauczycielki wczesnej edukacji . W poszukiwaniu kontekstów i źródeł ukrytego dyskursu „naszej pani”. Kultura i Edukacja 2010, nr 2 (76). pp.17-31.

5. Kusiak, K. (2017). Innowacyjność – immanentna cecha nauczycielskiego profesjonalizmu. Lubelski Rocznik Pedagogiczny T. XXXVI z. 1/2017. pp. 75-86.

6. Kusiak, K. (2016). Poczucie kompetencji uczenia się dzieci kończących edukację wczesnoszkolną. W: T. Parczewska (red.) Efektywność edukacji wczesnoszkolnej. Wybrane aspekty, Lublin: Wyd. UMCS, pp. 79-99.

7. Kusiak, K., Bednarczuk, B., Stawinoga, R., (2013). Respect for the child - its possible dimensions. [in:] J.Z., Górnikiewicz, E., Jaszczyszyn, (ed.). A Child in the World of Education – Education in the World of the Child. Białystok: Wyd. Uniwersyteckie Trans Humana. pp. 169-185.

8. Schaffer, H.R., (2006). Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wyd. UJ. r.4.

9. Sosnowska-Bielicz, E. (2018). Optymizm nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej. Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna.Vol.6, 2(12)/2018 pp. 407-416.

10. Śliwerski, B. (red.). (2009). Teoretyczne podstawy edukacji alternatywnej. Kraków: Wyd. Impuls.

W1. Potrafi objaśnić istotę i funkcje edukacji wczesnoszkolnej w kontekście kierunków rozwoju pedagogiki oraz koncepcji dziecka i dzieciństwa, a także jej powiązań z innymi dyscyplinami nauk. K_W03; A.2.W1, A.2.W4, A.2.W5; C.W1, C.W3

W2. Potrafi określić obszary i sposoby wspólnego zaangażowania różnych podmiotów zewnętrznych w pracę szkoły i innych instytucji edukacyjnych przeznaczonych dla dzieci w młodszym wieku szkolnym K_W03; K_W08; A.2.W2, A.2.W5; C.W21

W3. Potrafi podać charakterystykę osiągnięć rozwojowych dziecka w młodszym wieku szkolnym kluczowych dla podjęcia nauki w klasie I szkoły podstawowej, powiązać je z obszarami diagnozy pedagogicznej oraz możliwościami i potrzebami edukacyjnymi dzieci K_W03; K_W08; K_W12; A.2.W1, A.2.W2, A.2.W4, A.2.W5; C.W3

W4. Potrafi wyjaśnić pojęcia gotowości szkolnej i gotowości szkoły oraz uzasadnia potrzebę indywidualnej diagnozy gotowości szkolnej, zna narzędzia i metody jej prowadzenia. K_W03; K_W12; A.2.W1, A.2.W2, A.2.W4

W5. Potrafi objaśnić istotę, obszary i znaczenie adaptacji szkolnej pierwszoklasisty z uwzględnieniem m.in. zróżnicowania doświadczeń kulturowych dzieci. K_W03_ K_W12; A.2.W1, A.2.W2, A.2.W3, A.2.W5

C.W1

W6. Potrafi podać cele i treści kształcenia wczesnoszkolnego oraz opisać i uzasadnić specyficzne i konieczne właściwości procesu dydaktycznego (nauczania, uczenia się, wychowania i samowychowania), metod, programów i podręczników szkolnych oraz wyjaśnić podstawy działań innowacyjnych w tym obszarze. K_W03; K_W08; A.2.W1, A.2.W2, A.2.W5; C.W2, C.W3, C.W4

W7. Potrafi wyjaśnić rolę oceniania kształtującego i poprawnego formułowania informacji zwrotnej oraz oceny opisowej w procesie edukacji wczesnoszkolnej. K_03; K_W16; A.2.W1, A.2.W2; C.W5

W8. Potrafi uzasadnić specyfikę roli zawodowej nauczyciela-wychowawcy edukacji wczesnoszkolnej. K_W03; K_W8; A.2.W3, A.2.W4, A.2.W5

U1. Potrafi dokonywać krytycznej analizy i interpretacji sytuacji dydaktyczno-wychowawczych oraz formułować problemy do rozwiązania i wnioski praktyczne K_U06; K_U08; A.2.U1, A.2.U2, A.2.U3; C.U1

U2. Potrafi dobierać, modyfikować oraz testować rozwiązania praktyczne możliwe do wykorzystania w pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym. K_U06; K_U08; A.2.U4, A.2.U5

U3. Potrafi dobrać i zastosować narzędzia oraz metody diagnozy gotowości szkolnej dziecka, a także zaproponować wykorzystanie jej wyników do projektowania indywidualnej pracy z dzieckiem mającym rozpocząć naukę w klasie I szkoły podstawowej K_U06; K_U08; A.2.U4, A.2.U5, A.2.U6; C.U1

U4. Potrafi zaproponować praktyczne działania mające służyć ułatwieniu adaptacji szkolnej pierwszoklasistów oraz rozwiązania możliwe do zastosowania w radzeniu sobie z określonymi trudnościami wychowawczymi i w uczeniu się dzieci w młodszym wieku szkolnym. K_U06; K_U08; A.2.U4, A.2.U5, A.2.U6; C.U1

U5. Potrafi wykorzystywać posiadaną wiedzę dotyczącą różnorodnych (w tym innowacyjnych) metod, procedur i dobrych praktyk do projektowania rozwiązań praktycznych dotyczących różnorodnych sytuacji dydaktyczno-wychowawczych, programów i podręczników szkolnych – także z wykorzystaniem nowoczesnych środków technologicznych oraz we współpracy z innymi podmiotami. K_U03; K_U06; K_U08; K_U12; A.2.U1, A.2.U4, A.2.U5, A.2.U6; C.U1, C.U2, C.U5, C.U6, C.U7, C.U8

K1. Jest gotowy do dokonywania krytycznej oceny własnej wiedzy i umiejętności z zakresu pedagogiki wczesnoszkolnej oraz podejmowania samokształcenia w tym zakresie, w kontekście świadomości odpowiedzialności za rozwój uczniów klas I-III. K_K01; K_K05; A.2.K1, A.2.K3; C.K1, C.K2

K2. Jest gotowy do podejmowania działań profesjonalnych, w tym we współpracy z innymi podmiotami edukacyjnymi, ze świadomością potrzeby dbałości o jakość pracy szkoły. K_K05; A.2.K2, A.2.K3 C.K3, C.K4