Wiedza o współczesnym języku polskim H-WWJP-FP-1S.3
Konwersatorium (KW) Semestr zimowy 2024/2025

1. Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, wyd. 3 i nast., Warszawa 2001; cz. III rozdz. III Pojęcie językowego obrazu świata i sposoby jego rekonstrukcji.

2. Dobrzyńska T., Mówiąc przenośnie… Studia o metaforze, Warszawa 1994; rozdz. Interpretacja wypowiedzi metaforycznych.

3. Jordanska L., Mielczuk I., Konotacja w semantyce lingwistycznej i leksykografii, [w:] Konotacja, red. J. Bartmiński, Lublin 1988.

4. Lakoff G., Johnson M., Metafory w naszym życiu, przeł. i wstępem opatrzył T. P. Krzeszowski, Warszawa 1988.

5. Maćkiewicz J., Świat widziany poprzez język , „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne” XXVI, 30.

6. Pajdzińska A., Od konwencji językowej do kreacji – metafora artystyczna, [w:] Tejże, Interpretacja świata w języku i w tekście artystycznym, Lublin 2023.

7. Puzynina J., Słowo Norwida, Wrocław 1990; cz. III.2. Opis i funkcje konotacji leksemów w tekście: bluszcz i powój w poezji Norwida.

8. Tokarski R., Derywacja semantyczna jako jedno ze źródeł polisemii wyrazowej, [w:] Pojęcie derywacji w lingwistyce, red. J. Bartmiński, Lublin 1981.

9. Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Warszawa 1984; rozdz. I Systemowość leksyki i teorie pól znaczeniowych.

Literatura uzupełniająca:

1. Nagórko A., Synonimia kontekstowa i sytuacyjna. Implikacje leksykograficzne, „Prace Filologiczne” XLIII 1998.

2. Puzynina J., Słowo Norwida, Wrocław 1990; cz. III.2. Opis i funkcje konotacji leksemów w tekście: bluszcz i powój w poezji Norwida.

Wiedza:

W01. Student ma podstawową wiedzę o miejscu i znaczeniu językoznawstwa w obrębie nauk humanistycznych i o ich powiązaniu z innymi dziedzinami nauki i dyscyplinami naukowymi z tego obszaru wiedzy – K_W01

W02. Student ma uporządkowaną wiedzę o teorii konotacji semantycznej oraz teorii pól językowych; zna podstawową terminologię językoznawczą (np. terminy: konotacja, metafora, metonimia, pole językowe, synonimia, definicja otwarta, językowy obraz świata); ma wiedzę o głównych kierunkach rozwoju i najważniejszych współczesnych naukowych osiągnięciach w zakresie semantyki leksykalnej – K_W01, K_W05

W03. Student ma wiedzę na temat roli języka jako narzędzia poznania i interpretacji świata, zna podstawowe zagadnienia z zakresu teorii językowego obrazu świata; rozpoznaje, nazywa, opisuje i tłumaczy fakty językowe związane z wyrażaniem w polszczyźnie zjawisk językowo-kulturowych i aksjologicznych – K_W05, K_W06

Umiejętności:

U01. Student umie formułować i analizować problemy badawcze przy użyciu metod i narzędzi semantyki leksykalnej; ma umiejętność merytorycznego argumentowania, formułowania wniosków, opracowania własnych badań oraz prezentacji wyników badań z zakresu analizy leksykograficznej – K_U01, K_U03

U02. Student potrafi dokonać lingwistycznej analizy tekstów, reprezentujących różne epoki oraz różne odmiany współczesnej polszczyzny, określając charakter związku tekstowych obrazów z językowym obrazem świata oraz posługując się odpowiednimi terminami – K_U04, K_U05

U03. Student potrafi przy pisaniu prac pisemnych z tradycyjnych i nowoczesnych technik wyszukiwania i użytkowania informacji oraz stosować poprawny warsztat bibliograficzny, cytować źródła, właściwie sporządzać przypisy – K_U06

Kompetencje:

K01. Student ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności; rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego oraz kulturalnego – K_K01

K02. Student dostrzega i formułuje wagę problemów etycznych w pracy badawczej, rozstrzyga je zgodnie z zasadami etyki naukowej; ma świadomość odpowiedzialności za słowo, traktuje język jako źródło wiedzy o świecie i człowieku oraz jest świadomym użytkownikiem języka, wrażliwym na zakodowane w nim treści opisowe, wartościujące i estetyczne – K_K02, K_K07

Metody - ocenianie kolokwium zaliczeniowego, pracy zaliczeniowej oraz aktywności na zajęciach.

Ocena wykonania zadań związanych z realizacją kolejnych tematów zgodnie z ogólnymi kryteriami wskazanymi w procedurze wydziałowej.

Kryteria szczegółowe są podawane Studentom na początku zajęć.

1-2. Słowniki języka polskiego

3. Leksykologia i leksykografia – wyjaśnienie terminów

4. Semantyka leksykalna – określenie zadań dziedziny

5. Frazeologizm jako składnik systemu leksykalnego

6-8. Konotacja semantyczna – od ujęć strukturalistycznych do koncepcji kognitywistycznych

9-11. Teoria pól językowych w badaniu systemu i tekstu. Relacje w polu

12. Metafora i metonimia

13. Aksjologia lingwistyczna – wartościowanie w języku i tekście

14. Językowy obraz świata – definicje, metody rekonstrukcji

15. Tekstowe obrazy świata

- dyskusja

- metoda problemowa

- objaśnienie lub wyjaśnienie

- praca na materiałach źródłowych