Muzyka jako forma myśli i ekspresji (fakultet)

Zainteresowania muzyką i kulturą muzyczną

1. Frekwencja

2. Sprawdzian pisemny

W ocenie zdecydowanej większości ludzi muzyka niesie ze sobą silny przekaz emotywny o znaczeniu przede wszystkim ekspresyjnym i witalnym, kształtującym specyficznie ludzkie postrzeganie świata. Czy jednak sztuka muzyczna to tylko (lub głównie) powodowane przez nią odczucia psychiczne, czy coś więcej? Czy można zasadnie utrzymywać, że kompozycje muzyczne wyrażają jakieś myśli bądź idee? Co bliżej znaczy wysuwane przez niektórych kompozytorów i wielu muzykologów twierdzenie, że ludzki umysł potrafi myśleć nie tylko pojęciowo, lecz także muzycznie? Wykład będzie poświęcony szczegółowemu rozpatrzeniu tych, i im podobnych, kwestii.

Zakres tematów:

1. Geneza, cele i funkcje muzyki. Archaiczne kultury muzyczne.

2. Jak interpretować sztukę muzyczną? Model pozytywistyczny i kontekstualny.

3. Wielowarstwowość dzieła muzycznego. Prymat myśli muzycznej wobec ekspresji.

4. Dialogiczno-symboliczny charakter przekazu muzyki. Jazz i muzyka pop.

5. Teatralizacja funkcji sztuki w epoce baroku. Zagadnienie autentyczności muzycznej ekspresji.

6. Opery Purcella i Haendla, opera-balet Rameau. Sztuka wokalna kastratów.

7. Rola elementów formalnych w kształtowaniu ekspresji muzycznej. Aria da capo i sonata klasyczna.

8. Konflikt myśli i ekspresji w muzyce romantycznej. Topos Wędrowca w pieśniach Schuberta.

9. Struktura i cel żartu muzycznego. Haydn, Mozart, Szostakowicz.

1. Berendt E., Od raga do rocka. Wszystko o jazzie, Kraków: PWM 1979.

2. Rolland R., Z pierwszych wieków opery, Kraków: PWM 1971.

3. Kowalska M., ABC historii muzyki, Kraków: Musica Iagellonica 2001.

4. Orawski P., Lekcje muzyki III: Barok. Sacrum i profanum, Warszawa: Kle 2011.

5. Schaeffer B., Dzieje muzyki, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 1983.

6. Stanley J., Muzyka klasyczna. Wielcy kompozytorzy i ich arcydzieła, Poznań: Zysk i Sk-a 2006.

7. Steen M., Wielcy kompozytorzy i ich czasy, Poznań: Dom Wydawniczy Rebis 2014.

8. Tomaszewski M., Od wyznania do wołania. Studia nad pieśnią romantyczną, Kraków: Akademia Muzyczna 1997

9. Wypowiedzi muzykologów, pisarzy, kompozytorów, filozofów i krytyków; materiały audio i video.

WIEDZA

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien

W1. rozumieć, w czym się uwidacznia i na czym polega w muzyce pierwszeństwo elementów racjonalno-formalnych wobec ekspresywno-emotywnych,

W2. znać epoki rozwojowe w historii muzyki europejskiej oraz style w jazzie,

W3. wyjaśnić, na czym polega różnica między pozytywistycznym a kontekstualnym sposobem wyjaśniania specyfiki sztuki muzycznej.

UMIEJĘTNOŚCI

W wyniku przeprowadzonych zajęć student powinien umieć:

U1. w oparciu o zaprezentowane nagranie utworu (lub jego wykonanie na żywo), udzielić prawidłowej odpowiedzi na pytanie, do jakiego gatunku muzycznego on należy oraz jaki typ ekspresji prezentuje (np. barokowej czy romantycznej),

U2. uczestniczyć w dyskusji na tematy związane z omówionymi na zajęciach osobliwościami muzycznej sztuki wykonawczej,

U3. odróżnić kiczowatą ekspresję muzyczną od przepełnionej treścią, skłaniającej do rozwijania wrażliwości i wyobraźni muzycznej.

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

W wyniku przeprowadzonych zajęć student będzie

K1. krytycznie przyjmował funkcjonujące w kulturze masowej sądy dotyczące kryteriów promowania wartościowych gatunków muzyki,

K2. chętny do kształtowania gustów muzycznych w oparciu o wiedzę o tym rodzaju sztuki,

K3. dostrzegał i doceniał walory społeczne kultury muzycznej oraz jej dobroczynny wpływ na kształtowanie więzi międzyludzkich.