Elementy kognitywistyki: język naturalny (wybieralny)

Mile widziane: aktywność, ciekawość naukowa, brak oporów dyscyplinarnych

Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia, realizowane w formie np. konsultacji (łączna liczba godzin w semestrze): 10

Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia, realizowane w formie zajęć dydaktycznych (łączna liczba godzin w semestrze): 30

Przygotowanie się studenta/ki do zajęć dydaktycznych (łączna liczba godzin w semestrze): 30

Przygotowanie się studentki/a do zaliczeń i/lub egzaminów (łączna liczba godzin w semestrze): 15

Studiowanie przez studenta/kę literatury przedmiotu (łączna liczba godzin w semestrze): 20

Aktywność na zajęciach oraz referat lub końcowe kolokwium.

Każdy z nas - "użytkowników" języka naturalnego żywi określone przekonania odnośnie języka. Taka "potoczna mądrość" nie zawsze pozostaje w zgodzie z wynikami badań nauk szczegółowych, w szczególności z wynikami badań kognitywistyki. Celem zajęć jest pokazanie języka z rozmaitych perspektyw: filozoficznej,psychologicznej, językoznawczej,badań nad sztuczną inteligencją oraz podejścia integrującego, jakie proponuje kognitywistyka.

Na zajęciach przedyskutujemy wybrane (z najważniejszych i najciekawszych) badania nad ludzkim językiem naturalnym. Odniesiemy się do ustaleń różnych dyscyplin, które okazały się lub mogą okazać się pomocne dla kognitywistyki. Przyjrzymy się między innymi badaniom nad pochodzeniem i ewolucją języka naturalnego, jego związkom z gestami, uczeniu się mowy w interakcji rodzic–dziecko, złożonej roli języka jako systemu integracji społecznej, płciowemu wymiarowi języka, przetwarzaniu języka naturalnego w badaniach nad sztuczną inteligencją, filozoficznym ujęciom fenomenu języka, a także interdyscyplinarnym badaniom nad mową i komunikacją w kognitywistyce.

Jak będą przebiegały zajęcia:

Prowadzący wprowadzi do kolejnych badań i tematów. W głównej części każdego spotkania będziemy wspólnie omawiać teksty lub materiały multimedialne. Mile widziane będą referaty studenckie z wybranych fragmentów lektur (szczegóły podane będą na zajęciach).

Wstępnie wybrana literatura:

∙ Gut, A. (2009). O relacji między myślą a językiem. Seria Wydawnicza: Umysł. Prace z filozofii i kognitywistyki. Lublin: Wydawnictwo TPKUL.

∙ Konderak, P. (2016). Akwizycja (przyswajanie) języka. W: J. Bremer (red.), Przewodnik po kognitywistyce (s. 525-549). Kraków: Wydawnictwo WAM.

∙ Kurcz, I. (2005). Psychologia języka i komunikacji. Warszawa: Wydawnictwo PWN [fragmenty].

∙ Mykowiecka, A. (2007). Inżynieria lingwistyczna. Komputerowe przetwarzanie tekstów w języku naturalnym. Warszawa: Wydawnictwo PJWSTK [fragmenty].

∙ Rączaszek-Leonardi, J. (2011). Zjednoczeni w mowie. Względność językowa w ujęciu dynamicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar [fragmenty].

∙ Stanosz, B. (1977). Lingwistyka a filozofia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

∙ Tabakowska, E. (2016). Językoznawstwo kognitywne – geneza, kierunki i perspektywy. W: J. Bremer (red.), Przewodnik po kognitywistyce (s. 79-119). Kraków: Wydawnictwo WAM.

∙ Żywiczyński, P. i Wacewicz, S. (2015). Ewolucja języka. W stronę hipotez gesturalnych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK [fragmenty].

Wiedza:

W1: Student/ka zna i rozumie przedmiot badań nad językiem naturalnym (K_W01, K_W10).

W2: Student/ka zna i definiuje podstawową terminologię z zakresu badań nad językiem naturalnym (K_W02).

W3: Student/ka zna i rozumie podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa, badań nad komunikacją, filozofii języka i pokrewnych (K_W03, K_W04).

W4: Student/ka języka zna i rozumie rolę języka jako narzędzia i procesu poznawczego, a także jego wpływ na kształtowanie obrazu świata (K_W07).

W5: Student/ka zna relacje między badaniami nad językiem naturalnym a kognitywistyką (K_W03, K_W10).

Umiejętności:

U1: Student/ka potrafi samodzielnie analizować, oceniać oraz integrować informacje z różnych źródeł (K_U01, K_U09, K_U10).

U2: Student/ka potrafi sformułować problem badawczy oraz wskazać odpowiednie metody i narzędzia badawcze w odniesieniu do tematyki języka naturalnego (K_U02, K_U10).

U3: Student/ka potrafi analizować teksty z zakresu wyznaczonego tematyką kursu (K_U03).

U4: Student/ka potrafi komunikować się z użyciem podstawowej terminologii z zakresu badań nad językiem naturalnym (K_U02).

U5: Student/ka potrafi ogólnie powiązać tematykę badań nad językiem naturalnym z problematyką kognitywistyczną (K_U08, K_U09).

Kompetencje społeczne:

K1: Student/ka rozwija w sobie zdolność krytycznej oceny posiadanej i dostępnej wiedzy oraz wiarygodności jej źródeł, a także wykorzystania w praktyce naukowej czy zawodowej (K_K01, K_K04).

K2: Student/ka jest wstępnie przygotowany/a do upowszechniania osiągnięć badań nad językiem naturalnym w kontekście kognitywistyki (K_K03, K_K05).