Przekład formy a przekład treści

Znajomość zagadnień językoznawstwa kognitywnego (szczeg. pojęcie obrazowania) oraz elementów teorii literatury (rodzaje i gatunki literackie, środki artystycznego wyrazu, stopy metryczne).

30h - Godziny realizowane z udziałem nauczyciela akademickiego (godziny kontaktowe); zajęcia realizowane w formie konwersatorium (KN)

25h – Godziny bez kontaktu z nauczycielem (praca własna studenta): przygotowanie do kolejnych zajęć i studiowanie literatury przedmiotu - 15h, przygotowanie do egzaminu - 10h

Razem: 55h = 2ECTS

Końcowy (semestralny) egzamin pisemny; warunki dopuszczenia do egzaminu:

1. obecność na zajęciach

2. partycypacja w zajęciach w postaci udziału w dyskusji i omawianiu przykładów

3. śródsemestralne sprawdziany kontrolne (opcjonalnie)

Celem zajęć jest przedstawienie i zilustrowanie wybranych aspektów formalnych i funkcjonalnych tłumaczenia (głównie w aspekcie praktycznych konsekwencji i efektów). Tradycyjnie przez formę rozumie się strukturę/konstrukcję/kompozycję tekstu (np. układ rymów, rozkład akcentów, przerzutnia itp.), natomiast funkcja/treść/substancja określa sposób, w jaki tekst jest rozumiany i/lub co przekazuje. Towarzyszy temu najczęściej dychotomiczne rozróżnienie typu „albo-albo” pomiędzy sposobami tłumaczenia zorientowanymi na, odpowiednio, formę i treść.

Jednak wraz z pojawieniem się lingwistyki kognitywnej to rozróżnienie traci na atrakcyjności, ponieważ uważa się, że forma/gramatyka jest funkcjonalna/znacząca/umotywowana. Kognitywiści zestawiają, jako równie ważne i nierozłączne, zarówno treść/funkcję, jak i intencję/formę/„obrazowanie” przekazu, nie dokonując żadnego realnego/praktycznego rozróżnienia między nimi.

Na zajęciach omówione zostaną zdekontekstualizowane (leksykograficzne) i tekstowe (literackie) przykłady wybranych form językowych (zarówno leksykalnych, np. tytułów filmów i książek, jak i wyrażeń gramatycznych, np. czasu Present Perfect i konstrukcji be coming to), aby pokazać, jak aspekty formalne i funkcjonalne mogą się krzyżować w praktyce tłumaczeniowej.

Podstawowa (na potrzeby ekspozycji pojęć i koncepcji teoretycznych):

1. Langacker, Ronald (2008) Cognitive Grammar. A Basic Introduction, Oxford: OUP. [Part I, Sections 1 & 2]

2. doraźne odniesienia do wybranych teoretyków tłumaczenioznawstwa (Nida, Jakobson, Newmark, Catford, Hejwowski)

Uzupełniająca (na potrzeby dokumentacji leksykograficznej i tekstowej):

-- słowniki (także terminów literackich), dzieła literackie, prasa, scenariusze filmowe itp.

W1 zna dogłębnie problemy przekładoznawcze, jakie powstają na styku parametrów językoznawczych (np. obrazowanie, perspektywa, punkt widzenia) i kryteriów literaturoznawczych (np. rygory gatunkowe) w odniesieniu do angielsko-polskich kontekstów tłumaczeniowych oraz rozumie w pogłębionym stopniu specyfikę postępowania badawczego (procedury i metody), za pomocą których te problemy są identyfikowane i opisywane

W2 rozumie, że problemy przekładoznawcze mogą mieć związek z trudnościami tłumaczenia – w porównywalnym stopniu – form i treści językowych, oraz zna terminologię, jaka służy do wyrażania tych problemów

U1 potrafi formułować krytyczne sądy i oceny badawcze w oparciu o zdobytą wiedzę z zakresu problematyki przekładu formy i treści, ujmować je w postaci porównawczych wnioskowań oraz odnosić do danych językowych nowych i nieznanych

U2 potrafi wykonywać złożone zadania badawcze z kręgu problematyki przekładu form i treści językowych w odniesieniu do angielsko-polskich kontekstów tłumaczeniowych w postaci przywoływania analiz i stanowisk innych autorów oraz syntezy różnych teorii i poglądów

K1 zachowuje świadomość potrzeby rozwoju własnej wiedzy i umiejętności w obliczu złożoności tłumaczenia form i treści językowych, co rozumie jako niekończący się proces interpretacji i reinterpretacji istniejących danych językowych