Powszechna historia służb ochrony porządku publicznego

Godziny kontaktowe (z udziałem nauczyciela akademickiego):

Wykład 15h

Ćwiczenia 15h

razem godzin kontaktowych - 30h

liczba punktów za godziny kontaktowe - 1 ECTS

Praca własna studenta:

Przygotowanie do ćwiczeń 15h

Przygotowanie do wykładów 15h

Realizacja prac etapowych 38h

Przygotowanie do zaliczenia ćwiczeń 10h

Przygotowanie do zaliczenia wykładu 10h

Lektura materiałów dydaktycznych 20h

łącznie praca własna studenta 108h

liczba punktów za pracę własną studenta - 4 ECTS

łączna liczba punktów za zaliczenie przedmiotu - 5 ECTS

Ćwiczenia:

- bieżące przygotowanie do zajęć: W-1

- indywidualne i zespołowe prace etapowe: K-1, U-2, U-4

- indywidualna i zespołowa analiza tekstów źródłowych: U-1

- udział w dyskusji dydaktycznej: U-3

- zaliczenie ćwiczeń ustne lub pisemne: W-1, U-2

Wykład:

- egzamin ustny: W-1, U-2, K-1

Przedmiot jest prowadzony w formie wykładu kierunkowego wraz z ćwiczeniami dla studentów bezpieczeństwa wewnętrznego stacjonarnego I stopnia. Dla przedmiotu nie przewidziano wymagań wstępnych. W zajęciach mogą uczestniczyć studenci I roku studiów.

Celem przedmiotu jest przekazanie uczestniczkom i uczestnikom wiadomości z zakresu powszechnej historii służb ochrony porządku publicznego, umiejętności analizy tekstów źródłowych, jak również kompetencji w zakresie pracy zespołowej.

Tematyka wykładu i ćwiczeń odnosi się w szczególności do: pojęcia bezpieczeństwa i jego rodzajów (ekonomiczne, polityczne, społeczne itd.); modeli organizacyjnych formacji policyjnych; genezy żandarmerii; ewolucji służb od czasów późnego antyku i wczesnego średniowiecza do końca XX wieku.

W ramach przedmiotu uwzględniono aspekty związane z ochroną porządku publicznego w średniowieczu (np. pozasądowy wymiar sprawiedliwości monarszej, instytucję pokojów bożych), także w sferze prawa sądowego (ordalia); czasach wczesnonowożytnych - status sędziego inkwirenta i zasady procesu inkwizycyjnego; kształtowania się pojęcia policji i założeń nauki o policji, różnicowania się przedmiotowego (rodzajowego) policji, wyodrębnienia się policji administracyjnej, katalogu ciężkich przestępstw policyjnych (jako genezy prawa wykroczeń).

Kolejno omawiane są tematy odnoszące się do formacji:

1. francuskich (geneza dualizmu żandarmerii narodowej i policji narodowej, żandarmeria jako przykład formacji zmilitaryzowanej, miejsce policji komunalnej i wiejskiej w systemie służb);

2. angielskich (ewolucja urzędu konstabla i skrajnie zdecentralizowany model służb);

3. niemieckich (funkcjonowanie służb w systemie federalnym);

4. austriackich (żandarmeria austriacka XIX w. jako przykład wzorcowego procesu szkolenia funkcjonariuszy);

5. holenderskich (przejście od decentralizacji do centralizacji);

6. włoskich (korpus karabinierów jako przykład formacji typu żandarmeryjnego państwa basenu Morza Śródziemnego);

7. skandynawskich.

Literatura podstawowa:

1) Dziadzio A., Powszechna historia prawa, Warszawa 2012.

2) Janicka D., Ustrój administracji w nowożytnej Europie, 2010.

3) Klementowski M., Powszechna historia ustroju, Warszawa 2012.

Literatura uzupełniająca:

1) Bazan J., Zarys rozwoju policji mundurowej i kryminalnej w Niemczech, „Prace Historyczno-Archiwalne” 2000, t. 9, s. 175-185.

4) Dąbrowski K., Ewolucja pojęcia policji w kontekście genezy żandarmerii w Niemczech, "Studia Iuridica Lublinensia" 2016, t. 25, nr 3, s. 205-218.

5) Dąbrowski K., Pojęcie policji budowlanej w ujęciu historycznym na tle niemieckojęzycznego kręgu kultury prawnej, "Przegląd Prawa Administracyjnego" 2019, t. 2, s. 23-40.

6) Filipczak P., Władze Konstantynopola, [w:] Konstantynopol Nowy Rzym. Miasto i ludzie w okresie wczesnobizantyńskim, red. M.J. Leszka, T. Wolińska, Warszawa 2011, s. 282-297.

7) Szwarc W., Zarys ewolucji pojęcia „Policji” w Monarchii Pruskiej w XVIII i XIX w., [w:] Wybrane problemy teorii i praktyki państwa i prawa, red. Henryk Groszyk, Lech Dubel, UMCS, Lublin 1986, s. 117-133.

8) Thorwald J., Godzina detektywów. Rozwój i kariera kryminalistyki, Kraków 2010.

Teksty źródłowe:

1) Księga Eparcha, przeł. A. Kotłowska, wstęp K. Ilski, Poznań 2011.

2) Księga Ustaw na zbrodnie i ciężkie policyjne przestępstwa, cz. 1: Kraków 1804, cz. 2: Lwów 1804.

W cyklach kształcenia od 2019/2020 student

Wiedza:

W-1: zna i rozumie genezę i ewolucję organów policyjnych stosujących prawo niezbędne w pracy kadry administracyjnej organów bezpieczeństwa | K_W03

Umiejętności:

U-1: potrafi dobierać źródła historyczne i analizować je pod kątem uprawnień władz publicznych i obowiązków adresatów norm z zakresu ewolucji bezpieczeństwa i porządku publicznego niezbędne w pracy kadry administracyjnej organów bezpieczeństwa | K_U02

U-2: potrafi komunikować się wykorzystując aparat pojęciowy z zakresu historii bezpieczeństwa publicznego, prezentując pisemnie lub ustnie wyniki własnych analiz zdobywając umiejętności niezbędne w pracy pracy kadry administracyjnej organów bezpieczeństwa | K_U04

U-3: potrafi uczestniczyć w dyskusji dydaktycznej i krytycznie wypowiadać się na tematy związane z historią służb ochrony porządku publicznego przydatne w pracy kadry administracyjnej organów bezpieczeństwa | K_U05

U-4: potrafi planować i organizować pracę własną, wykonywać ją indywidualnie i we współpracy z innymi osobami w grupie analizując zagadnienia dotyczące ewolucji służb porządkowych, co będzie przydatne w pracy kadry administracyjnej organów bezpieczeństwa | K_U07

w zakresie kompetencji:

K-1: jest gotowy do krytycznej oceny własnej wiedzy w konfrontacji z popularnonaukowymi materiałami internetowymi odnoszącymi się w szczególności do przemian modeli organizacyjnych służb, zasady apolityczności, rodzajów bezpieczeństwa w aspekcie historycznym | K_K01

-----------------------------------------------------------------------------------------------

W cyklach kształcenia 2015/2016-2018/2019

Student:

W-1: zna pojęcie służb ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, ich podstawowe modele organizacyjne oraz umiejscowienie w poszczególnych ustrojach na przestrzeni dziejów | K_W01, K_W02, K_W03, K_W07

W-2: wie, jak były zorganizowane służby ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego w wybranych okresach dziejowych | K_W05, K_W13

U-1: potrafi samodzielnie analizować czynniki społeczne, polityczne i gospodarcze, wpływające w przeszłości na sposób organizacji i funkcjonowania służb ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego | K_U01, K_U04

U-2: potrafi, w ramach pracy zespołowej, z wykorzystaniem tekstów źródłowych, opisywać uprawnienia służb ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego w kontekście historycznym | K_U03, K_U06, K_U07

K-1: Rozumie konieczność doskonalenia swej wiedzy i potrzebę wykorzystywania doświadczeń historycznych w reformowaniu współczesnych służb ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego | K_K01, K_K02, K_K08